Μετά τον γάμο των συζύγων, oποιαδήποτε γονική παροχή δε συνιστά συμβολή του ενός συζύγου στη περιουσιακή επαύξηση του άλλου, δε μπορεί να αξιωθεί. Δικαιολογητική βάση αυτής της ρύθμισης είναι, πως η περιουσιακή αυτή επαύξηση, δε προέρχεται από συμβολή του συζύγου, αλλά προέρχεται από τις σχέσεις στοργής μεταξύ του συζύγου και των γονιών του, που προσπαθούν να τον στηρίξουν οικονομικά για να έχει μια καλύτερη ζωή.
Γονική παροχή μετά τον γάμο – Άρθρο 1509 ΑΚ
Το Άρθρο 1509 ΑΚ, που έχει ως τίτλο Παροχές των γονέων προς τα τέκνα τους, επισημαίνονται τα ακόλουθα:<<Η παροχή περιουσίας στο τέκνο από οποιονδήποτε γονέα του, είτε για τη δημιουργία ή τη διατήρηση οικονομικής ή οικογενειακής αυτοτέλειας, είτε για την έναρξη ή την εξακολούθηση επαγγέλματος, αποτελεί δωρεά μόνον ως προς το ποσό που υπερβαίνει το μέτρο, το όποιο επιβάλλουν οι περιστάσεις. Η ευθύνη όμως απέναντι στο τέκνο, εκείνου που έκανε την παροχή, για πραγματικά ή νομικά ελαττώματα του πράγματος, κρίνεται πάντοτε κατά τις διατάξεις για την ευθύνη του δωρητή>>.
Τι προβλέπει η νομοθεσία, για την αξίωση συμμετοχής στα αποκτήματα του γάμου; Γονική παροχή μετά τον γάμο
Στο άρθρο 1400 ΑΚ, αναφέρεται η αξίωση συμμετοχής στα αποκτήματα του γάμου. Το συγκεκριμένο λοιπόν άρθρο, αναφέρει πως: <<Αν ο γάμος λυθεί ή ακυρωθεί και η περιουσία του ενός συζύγου έχει, αφότου τελέσθηκε ο γάμος, αυξηθεί, ο άλλος σύζυγος, εφόσον συνέβαλε με οποιονδήποτε τρόπο στην αύξηση αυτή, δικαιούται να απαιτήσει την απόδοση του μέρους της αύξησης, το οποίο προέρχεται από τη δική του συμβολή. Τεκμαίρεται ότι η συμβολή αυτή ανέρχεται, στο ένα τρίτο της αύξησης, εκτός αν αποδειχθεί μεγαλύτερη ή μικρότερη ή καμία συμβολή. Η προηγούμενη παράγραφος, εφαρμόζεται αναλογικά και στην περίπτωση διάστασης των συζύγων, που διάρκεσε περισσότερο από τρία χρόνια. Στην αύξηση της περιουσίας των συζύγων, δεν υπολογίζεται ό,τι αυτοί απέκτησαν από δωρεά, κληρονομιά ή κληροδοσία ή με διάθεση των αποκτημάτων από αυτές τις αιτίες>>.
Ποιες είναι οι προϋποθέσεις για να μπορέσει να ευδοκιμήσει η αξίωση συμμετοχής στα αποκτήματα του γάμου;
Για να μπορέσει ο δικαιούχος σύζυγος να αξιώσει συμμετοχή στα αποκτήματα του γάμου από τον έτερο σύζυγο, θα πρέπει να συντρέχουν οι ακόλουθες προϋποθέσεις: 1) να έχει λυθεί ή ακυρωθεί ο γάμος, ή, κατ’ ανάλογη εφαρμογή, να έχει συμπληρωθεί η τριετής διάσταση των συζύγων, 2) αφότου τελέστηκε ο γάμος, να έχει επέλθει επαύξηση της περιουσίας του υπόχρεου, 3) να υφίσταται, με οποιονδήποτε τρόπο συμβολή του δικαιούχου συζύγου στην αύξηση αυτή της περιουσίας του υπόχρεου, κατά τη διάρκεια του γάμου και 4) να υπάρχει αιτιώδης σύνδεσμος, μεταξύ της αύξησης της περιουσίας του ενός συζύγου και της συμβολής του δικαιούχου συζύγου.
Ποιο είναι το τεκμήριο συμβολής που ορίζει ο νόμος;
O νόμος στο άρθρο 1400 παρ 1. εδ. β΄ΑΚ, καθιέρωσε το μαχητό τεκμήριο για το ύψος της συμβολής του δικαιούχου συζύγου, στη περιουσία του υπόχρεου στο 1/3 της επαύξησης. Επισημαίνεται πως για το συγκεκριμένο ποσοστό, υπάρχει απαλλαγή του ενάγοντος από το βάρος της απόδειξης. Το ύψος λοιπόν της συμβολής του ενός συζύγου, έχει ως βάση το 1/3, εκτός αν αποδειχτεί μεγαλύτερη ή μικρότερη ή καμία συμβολή. Πρόκειται για ένα μαχητό τεκμήριο που θέτει ο νόμος, αφού ο εναγόμενος σύζυγος μπορεί να ανταποδείξει, πως ο δικαιούχος πραγματοποίησε μικρότερη συμβολή από τη τεκμαιρόμενη, καμία συμβολή ή ακόμη και αρνητική συμβολή.Ο νόμος θέτει ως απαραίτητη προϋπόθεση, την ύπαρξη αιτιώδους συνδέσμου μεταξύ της συμβολής του δικαιούχου και της αύξησης της περιουσίας του υπόχρεου.
Μια πολύ σημαντική διάταξη για το υπό εξέταση ζήτημα είναι, αυτή του άρθρου 1401 ΑΚ, η οποία αναφέρει πως <<Η αξίωση του προηγούμενου άρθρου δεν γεννιέται, σε περίπτωση θανάτου, στο πρόσωπο των κληρονόμων του συζύγου που πέθανε. Επίσης δεν εκχωρείται ούτε κληρονομείται, εκτός αν έχει αναγνωριστεί συμβατικά ή έχει επιδοθεί αγωγή. Η αξίωση παραγράφεται δύο χρόνια μετά τη λύση ή την ακύρωση του γάμου>> Άλλη μια σημαντική διάταξη, είναι αυτή του άρθρου 1402 ΑΚ, περί παροχής ασφάλειας, που αναφέρει << Με την επιφύλαξη της διάταξης του άρθρου 1262 αριθ. 4, ο καθένας από τους συζύγους έχει το δικαίωμα, στην περίπτωση που ασκήθηκε αγωγή διαζυγίου ή ακύρωσης του γάμου ή που ο ίδιος άσκησε με αγωγή την αξίωση του άρθρου 1400, να ζητήσει από τον άλλο σύζυγο ή από τους κληρονόμους του την παροχή ασφάλειας, αν εξαιτίας της συμπεριφοράς τους υπάρχει βάσιμος φόβος ότι κινδυνεύει αυτή η αξίωσή του>>.
Ποια είναι όμως η πρόβλεψη του νόμου για τη γονική παροχή μετά τον γάμο, σχετικά με την αξίωση συμμετοχής στα αποκτήματα;
Στη παράγραφο 3 του άρθρου 1400 ΑΚ, ορίζεται πως δε λαμβάνεται υπόψιν στον υπολογισμό της περιουσιακής επαύξησης, οτιδήποτε αποκτά ο σύζυγος από δωρεά, κληρονομία, ή κληροδοσία ή με διάθεση των αποκτημάτων από αυτές τις αιτίες. Επισημαίνεται πως, στην έννοια της δωρεάς, συμπεριλαμβάνεται τόσο η δωρεά εν ζωή, όσο και η δωρεά αιτία θανάτου.Τα κληρονομικά καταπιστεύματα και τα ωφελήματα εκ καταπιστευτικής υποκατάστασης, περιλαμβάνονται στην έννοια της κληρονομιάς και της κληροδοσίας. Άλλωστε, δωρεά είναι κάθε απόκτηση περιουσιακού στοιχείου, από χαριστική αιτία. Ειδικότερα οι γονικές παροχές, δεν αποτελούν εν όλω ή εν μέρει δωρεά και δεν υπολογίζονται στη περιουσιακή επαύξηση, αφού δεν υπάρχει συμβολή του άλλου συζύγου στα αποκτήματα μετά από γονική παροχή των γονιών του ενός συζύγου. Ο δικηγόρος διαζυγίων Κωνσταντίνος Καμουζής είναι δίπλα σας για εξατομικευμένη προσέγγιση.
Συμπερασματικά
Συνοψίζοντας, η αξίωση συμμετοχής στα αποκτήματα του γάμου, έχει ως μέτρο αναφοράς το μαχητό τεκμήριο του 1/3 συμβολής του ενός συζύγου, στη περιουσιακή επαύξηση του άλλου. Όμως, το συγκεκριμένο κριτήριο είναι μαχητό,, γεγονός που σημαίνει πως η συμβολή στη περιουσιακή επαύξηση, μπορεί να αποδειχτεί μεγαλύτερη, μικρότερη καμία ή και αρνητική και όχι 1/3. Σχετικά με τη γονική παροχή μετά τον γάμο, αναφέρεται πως κατά τη κρατούσα άποψη, δεν υπολογίζονται στην αξίωση συμμετοχής στα αποκτήματα του γάμου οι γονικές παροχές, καθώς δεν αποτελούν συμβολή του ενός συζύγου στη περιουσιακή επαύξηση του άλλου, αλλά αποτελούν περιουσία που παραχωρήθηκε από τους γονείς, από αγάπη για τα τέκνα τους.