Παρεμπόδιση επικοινωνίας με τέκνο αυτόφωρο. Δυστυχώς, δεν είναι σπάνιες οι περιπτώσεις κατά τις οποίες, παρεμποδίζεται η επικοινωνία του γονέα που δε διαμένει με το τέκνο από τον άλλο γονέα. Τότε ο γονέας που δέχεται αυτή τη συμπεριφορά, που αφορά το δικαίωμα του από δικαστική απόφαση να επικοινωνεί με το τέκνο του, έχει τη δυνατότητα να πραγματοποιήσει έγκληση κατά του άλλου γονέα, με τη κατηγορία της μη συμμόρφωσης σε δικαστική απόφαση επικοινωνίας. Ας δούμε λεπτομερέστερα, το συγκεκριμένο ποινικό αδίκημα, που όπως δείχνει η καθημερινή δικαστηριακή πρακτική, απασχολεί πολλούς χωρισμένους γονείς.
Παρεμπόδιση επικοινωνίας με τέκνο – Άρθρο 169Α παρ. 1
Στο άρθρο 169Α παρ. 1 του νέου Ποινικού Κώδικα (Ν.4619/2019 -ΦΕΚ 95/Α/11-6-2019) αναφέρεται πως: << Όποιος δεν συμμορφώθηκε σε προσωρινή διαταγή ή διάταξη δικαστικής απόφασης πολιτικού δικαστηρίου ή σε εισαγγελική διάταξη, που αφορούν τη ρύθμιση της νομής ή της κατοχής, την άσκηση της γονικής μέριμνας, την επικοινωνία με το τέκνο και τη ρύθμιση της χρήσης της οικογενειακής στέγης και της κατανομής των κινητών μεταξύ συζύγων ή την απαγόρευση προσέγγισης και επικοινωνίας μεταξύ προσώπων, τιμωρείται με φυλάκιση έως τρία (3) έτη ή χρηματική ποινή. Με την ίδια ποινή τιμωρείται και όποιος δεν συμμορφώθηκε σε συμφωνία που επικυρώθηκε από συμβολαιογράφο κατά το άρθρο 1441 του Αστικού Κώδικα και αφορά στην επικοινωνία των ανήλικων τέκνων>>.
Το συγκεκριμένο έγκλημα, ανήκει στη κατηγορία των εγκλημάτων γνήσιας παράλειψης και πραγματοποιείται, με τη παράλειψη του δράστη να υπακούσει στη δικαστική απόφαση. Η ολοκλήρωση του συγκεκριμένου εγκλήματος γίνεται, με την άρνηση συμμόρφωσης του δράστη και ως εκ τούτου δεν υφίσταται απόπειρα, επ’αυτού του εγκλήματος. Αναγκαία είναι η ύπαρξη προσωρινής διαταγής δικαστή ή δικαστηρίου ή διάταξη δικαστικής απόφασης, για να στοιχειοθετηθεί αντικειμενικά το συγκεκριμένο έγκλημα.
Η απόφαση που ρυθμίζει το δικαίωμα επικοινωνίας που έχει ο γονέας με το τέκνο του, είναι διαπλαστική και όχι καταψηφιστική, κάτι που σημαίνει πως δε χρειάζεται η παραβιαζόμενη απόφαση να εμπεριέχει εξαναγκαστικά μέτρα ή να έχει γίνει επίσπευση αναγκαστικής εκτέλεσης, σε περίπτωση παραβίασης της. Αν εκδόθηκε η απόφαση που παραβιάστηκε, όχι από προσωρινή διαταγή ή ασφαλιστικά μέτρα, αλλά μετά από τακτική αγωγή, τότε ακολουθείται η διαδικασία της αναγκαστικής εκτέλεσης. Εφόσον υπάρχει πια τίτλος εκτελεστός, κοινοποιείται επιταγή για εκούσια συμμόρφωση, μετά από τη πάροδο προθεσμίας τριών ημερών.
Για να εκτελεστεί η απόφαση των ασφαλιστικών μέτρων περί επικοινωνίας, θα πρέπει να έχει προηγηθεί η επίδοση της επιταγής και να έχουν παρέλθει 24 ώρες, από την επίδοση της. Στη περίπτωση της προσωρινής διαταγής για επικοινωνία, η εκτέλεση της απόφασης μπορεί να πραγματοποιηθεί αμέσως, μόλις γίνει η καταχώριση της κάτω από την αίτηση και έχει την υπογραφή του δικαστή, ή σε περίπτωση που τηρήθηκαν πρακτικά και του γραμματέα, χωρίς τήρηση δηλαδή κάποιας προδικασίας.
Είναι ιδιαιτέρως σημαντική η ευλαβική τήρηση των διαδικασιών που αναφέρθηκαν μετά την έκδοση των δικαστικών αποφάσεων, όπως ακριβώς ορίζει η πολιτική δικονομία, αφού οποιαδήποτε παρατυπία θα οδηγήσει νομοτελειακά στην εφαρμογή του άρθρου 159 περ. 1 ΚΠολΔ, κάτι που θα έχει ως αποτέλεσμα την αμφισβήτηση της ύπαρξης των αναγκαίων προϋποθέσεων, για την εφαρμογή του άρθρου 169Α ΠΚ, που αφορά τη τιμώρηση του γονέα που παραβίασε δικαστική απόφαση ή διαταγή δικαστή, στα πλαίσια ασκήσεως του δικαιώματος επικοινωνίας του άλλου γονέα, που δε διαμένει με το τέκνο και έχει εκδοθεί για αυτόν απόφαση, που καθορίζει την επικοινωνία με το ανήλικο τέκνο του.
Η διαδικασία του αυτοφώρου ακολουθείται και στο συγκεκριμένο αδίκημα, αφού η αστυνομία είναι υποχρεωμένη να αναζητήσει το φερόμενο στην έγκληση δράστη, μέσα στα χρονικά πλαίσια του αυτοφώρου, δηλαδή κατά τη κρατούσα άποψη μέχρι τα μεσάνυχτα της επομένης ημέρας του αδικήματος. Το συγκεκριμένο αδίκημα λοιπόν, υπάγεται στα χρονικά πλαίσια του αυτοφώρου, που είναι μέχρι το πολύ 47 ώρες και 59 λεπτά μετά από τη τέλεση της εγκληματικής πράξης ή εν προκειμένω της παράλειψης συμμόρφωσης με τη δικαστική απόφαση επικοινωνίας.
Για το συγκεκριμένο αδίκημα απαιτείται δόλος, δηλαδή πρόθεση του δράστη, ενώ είναι αρκετός και ο ενδεχόμενος δόλος, κατά τα άρθρα 26 παρ. 1, 27 παρ.1. Ωστόσο, το συγκεκριμένο αδίκημα έχει ένα κύριο χαρακτηριστικό, που συνολικά το προσδιορίζει. Σύμφωνα με το τι επιθυμεί το ανήλικο τέκνο, κρίνεται κατά κύριο λόγο, το αν πραγματοποιήθηκε ή όχι παρεμπόδιση. Δεν υφίσταται ποινικό αδίκημα σε περίπτωση που το τέκνο, δε θέλει την επικοινωνία.
Υπάρχει βέβαια και η άποψη πως παραβιάζει την απόφαση επικοινωνίας και ο γονέας που πείθει το τέκνο, να μην επικοινωνεί με τον άλλο γονέα που δε μένει μαζί του. Από τα διδάγματα της κοινής πείρας, το γεγονός πως το ανήλικο τέκνο δε δέχεται να επικοινωνήσει με το γονέα του, δε σημαίνει υποχρεωτικά πως έχει πειθαναγκαστεί από τον γονέα που διαμένει μαζί του, να μην επικοινωνεί με τον άλλον γονέα. Συνεπώς, θα μπορούσαμε να πούμε, πως αν και υπάρχουν δυνατότητες να αποδειχθεί το αντίθετο, ειδικότερα σε περιπτώσεις ξεκάθαρου πειθαναγκασμού του τέκνου να μην επικοινωνεί με το πατέρα του, παρά την ύπαρξη δικαστικής απόφασης επικοινωνίας, η θέληση του τέκνου να επικοινωνεί ή όχι με τον γονέα που δε διαμένει μαζί, είναι ο κυρίαρχος παρονομαστής, για να αποδειχθεί και να επέλθει η ποινική τιμώρηση του γονέα, που παρεμποδίζει την όποια δικαστική απόφαση περί επικοινωνίας.
Συμπερασματικά
Συνοψίζοντας, προβλέπεται η δυνατότητα να πραγματοποιηθεί έγκληση από τον γονέα που δε διαμένει με το ανήλικο τέκνο, όταν ο άλλος γονέας δε συμμορφώνεται με τη δικαστική απόφαση επικοινωνίας, που έχει εκδοθεί. Σημαντικό είναι να έχουν πραγματοποιηθεί, με τυπικότητα οι διατάξεις της αναγκαστικής εκτέλεσης, που ορίζονται στη Πολιτική Δικονομία και στο Δίκαιο της Αναγκαστικής Εκτέλεσης, πέρα από την έκδοση των αποφάσεων περί επικοινωνίας. Η θέληση ωστόσο του τέκνου σχετικά με το αν επιθυμεί την επικοινωνία ή όχι, είναι βασικός παράγοντας για το αν θα τιμωρηθεί ή όχι ο δράστης για το αδίκημα του 169Α παρ. 1 του νέου ΠΚ. Αν αντιμετψπίζετε παρεμπόδιση επικοινωνίας με τέκνο , επικοινωνήστε με το δικηγορικό γραφείο Κωνσταντίνος Καμουζής για εξατομικευμένη προσέγγιση.