Το συναινετικό διαζύγιο αλλοδαπών, ως προς τη διαδικασία που ακολουθείται για την έκδοση του, δεν έχει καμία απολύτως διαφορά από το συναινετικό διαζύγιο, που εκδίδεται για ημεδαπούς. Στο παρόν άρθρο αναφέρονται, αρχικά τα νομολογιακά ζητήματα που αφορούν τη δικαιοδοσία σε υποθέσεις διαζυγίων, στα οποία κάποιο από τα συμβαλλόμενα μέρη ή και τα δύο μέρη είναι αλλοδαπός και κατωτέρω αναλύονται τα στάδια που ακολουθούνται, για την έκδοση συναινετικού διαζυγίου αλλοδαπών, που είναι ακριβώς τα ίδια με όσα πρέπει να πράξουν οι ημεδαποί.
Συναινετικό διαζύγιο αλλοδαπών – Άρθρο 3 παρ. 1 ΚΠολΔ
Ωστόσο, οι αλλοδαποί που σκοπεύουν να προβούν στην έκδοση συναινετικού διαζυγίου, θα πρέπει να προσέξουν τα ακόλουθα: α) να έχουν διαβατήριο σε ισχύ και θεώρηση εισόδου (visa), η άδεια διαμονής, β) να προβλέπεται στη Νομοθεσία της χώρας τους, η συναινετική λύση του γάμου με συμβολαιογραφικό έγγραφο, κάτι το οποίο θα πρέπει να πληροφορηθούν από τα αρμόδια προξενεία και τις πρεσβείες. Τονίζεται λοιπόν, πως θα πρέπει η παραμονή των αλλοδαπών να είναι νόμιμη, όπως προβλέπεται από τις διατάξεις του δίκαιου των αλλοδαπών, για να μπορούν να ξεκινήσουν τη διαδικασία για την έκδοση του συναινετικού διαζυγίου τους, ώστε να λύσουν τον γάμο τους γρήγορα, οικονομικά και πολιτισμένα.
Στο άρθρο 3 παρ. 1 ΚΠολΔ, ορίζεται πως στη δικαιοδοσία των ελληνικών Δικαστηρίων ανήκουν Έλληνες και αλλοδαποί, σε περίπτωση που υπάρχει αρμοδιότητα ελληνικού Δικαστηρίου. Σύμφωνα με το αρθ. 39 του ΚΠολΔ, οι γαμικές διαφορές μπορούν να εκδικαστούν και από το Δικαστήριο, στην περιφέρεια του οποίου βρίσκεται ο τόπος που είχαν τη τελευταία κοινή διαμονή τους οι σύζυγοι.
Μάλιστα, εκ του συνδυασμού των άρθρων 14 ΑΚ και 16 ΑΚ προκύπτει, πως το διαζύγιο έχει ως άξονα: 1) το δίκαιο της κοινής ιθαγένειας των συζύγων, 2) το δίκαιο της τελευταίας συνήθους διαμονής των συζύγων και 3) το δίκαιο με το οποίο οι σύζυγοι συνδέονται στενότερα. Κρίσιμο χρονικό σημείο για τη διαπίστωση των αναφερθέντων, είναι το χρονικό σημείο της έναρξης της διαδικασίας διαζυγίου, το οποίο συμπίπτει με το χρόνο άσκησης της σχετικής αγωγής.
Εξαίρεση από τη γενική αρχή του άρθρου 3παρ.1 ΚΠολΔ, εισάγει το άρθρο 601 παρ.1 ΚΠολΔ, το οποίο θεσπίζει μια επιπρόσθετη δικαιοδοτική βάση της διεθνούς δικαιοδοσίας, που δεν είναι άλλη από την ελληνική ιθαγένεια του ενός τουλάχιστον από τους συζύγους. Η χρησιμότητα που έχει στη πράξη η καθιέρωση της ελληνικής ιθαγένειας ως κριτηρίου προσδιορισμού της διεθνούς διακιοδοσίας, διαφαίνεται περισσότερο στη περίπτωση που ένας εκ των συζύγων απέβαλε την ελληνική ιθαγένεια, λόγω του γάμου ή αν έχει ελληνική και αλλοδαπή ιθαγένεια (διπλή ιθαγένεια). Η διεθνής δικαιοδοσία που βασίζεται στην ιθαγένεια δεν είναι αποκλειστική, αλλά είναι συντρέχουσα. Αυτό σημαίνει πως και το αλλοδαπό δικαστήριο έχει διεθνή δικαιοδοσία. Σημαντικό είναι να λεχθεί πως, δεν είναι επιτρεπτή η συμφωνία των διαδίκων συζύγων για παρέκταση της αρμοδιότητας, καθώς δε πρόκειται για περιουσιακές διαφορές, αλλά για διαφορές από διαζύγιο. Αναφορικά με τη κατά τόπο αρμοδιότητα, αυτή ορίζεται εκ της γενικής δωσιδικίας της κατοικίας του εναγομένου, καθώς και τα δικαστήρια της δωσιδικίας διαμονής και ειδικής κατοικίας και ειδικής δωσιδικίας, της τελευταίας κοινής διαμονής των συζύγων αντίστοιχα. Αν στην υπό κρίση περίπτωση, δε βρεθεί αρμόδιο κατά τόπο δικαστήριο, αρμόδιο είναι το Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών.
Η διαδικασία για την έκδοση του συναινετικού διαζυγίου και για τους αλλοδαπούς είναι ακριβώς η ίδια, με αυτή που ισχύει για τους ημεδαπούς πολίτες. Συγκεκριμένα, χρειάζονται δύο δικηγόροι (ένας για κάθε μέρος) και ένας συμβολαιογράφος. Οι δικηγόροι συντάσσουν το ιδιωτικό συμφωνητικό λύσης του γάμου, σύμφωνα με τη βούληση των συμβαλλόμενων μερών. Σε περίπτωση που υπάρχουν ανήλικα τέκνα, επιβάλλεται εκ του νόμου να ρυθμιστούν και να υπάρχει ακριβής πρόβλεψη στο ιδιωτικό συμφωνητικό, των ζητημάτων που αφορούν την επιμέλεια, την επικοινωνία, τη διατροφή και τον τόπο κατοικίας των ανήλικων τέκνων τους. Μόλις επέλθει συμφωνία ανάμεσα στα μέρη, ακολουθεί η υπογραφή του ιδιωτικού συμφωνητικού στα ΚΕΠ ή στη ψηφιακή πλατφόρμα gοv.gr.
Η υποχρεωτικότητα της υπογραφής του ιδιωτικού συμφωνητικού, ενώπιον δημόσιου φορέα ή μέσω επίσημης κρατικής ψηφιακής πλατφόρμας, αιτιολογείται από την ανάγκη βεβαίωσης του γνήσιου της υπογραφής των συμβαλλόμενων μερών. Τα μέρη υπογράφουν το ιδιωτικό συμφωνητικό και σε περίπτωση που οι δικηγόροι τους είναι εφοδιασμένοι με ειδικό συμβολαιογραφικό πληρεξούσιο, μπορεί το ιδιωτικό συμφωνητικό να υπογραφεί από τους δικηγόρους τους, καθώς και η συμβολαιογραφική πράξη ενώπιον του συμβολαιογράφου. Μετά από τη παρέλευση χρονικού διαστήματος 10 ημερών, είτε από την υπογραφή στα ΚΕΠ, είτε από τη ψηφιακή υπογραφή, μπορεί να πραγματοποιηθεί η υπογραφή του ιδιωτικού συμφωνητικού λύσης γάμου ενώπιον του συμβολαιογράφου, από όλα τα μέρη και να δημιουργηθεί από τον συμβολαιογράφο η συμβολαιογραφική πράξη λύσης του γάμου. Έπειτα, σε περίπτωση θρησκευτικού γάμου, θα πρέπει να γίνει η πνευματική λύση του γάμου, στη μητρόπολη που ανήκει η ενορία που τελέστηκε ο γάμος. Σε περίπτωση πολιτικού γάμου, αυτό το στάδιο δεν υφίσταται και μετά από τη συμβολαιογραφική πράξη, ακολουθεί η καταχώρηση αυτής στο αρμόδιο ληξιαρχείο. Το τελευταίο στάδιο είναι, η καταχώρηση της συμβολαιογραφικής πράξης και της πνευματικής λύσης του γάμου στο ληξιαρχείο που είχε καταχωρηθεί ο γάμος, που τα μέρη επιθυμούν δια του συναινετικού διαζυγίου τη λύση του.
Συμπερασματικά
Συνοψίζοντας, οι αλλοδαποί που σκοπεύουν να εκδώσουν συναινετικό διαζύγιο το πρώτο ζήτημα για το οποίο θα πρέπει να έχουν μεριμνήσει είναι να βρίσκονται νόμιμα στην Ελλάδα. Έπειτα, η διαδικασία που ακολουθείται για τη λύση του γάμου αλλοδαπών, είναι ακριβώς η ίδια που ακολουθείται και για το συναινετικό διαζύγιο ημεδαπών.