Παραβίαση Οικιακού Ασύλου. Το συγκεκριμένο αδίκημα προβλέπεται και διαρθρώνεται στο άρθρο 241 Π.Κ., το οποίο αναφέρει πως υπάλληλος που χρησιμοποιώντας την υπαλληλική του ιδιότητα εισέρχεται στην κατοικία άλλου, χωρίς ο άλλος να το θέλει εκτός από τις περιπτώσεις όπου το προβλέπει ο νόμος και χωρίς τις νόμιμες διατυπώσεις, τιμωρείται με φυλάκιση ως τρία έτη η χρηματική ποινή
Στο αδίκημα της παραβίασης οικιακού ασύλου, το προστατευόμενο έννομο αγαθό είναι η εύρυθμη λειτουργία της δημόσιας υπηρεσίας έναντι των πολιτών, καθώς και το άσυλο της κατοικίας του ατόμου έναντι των υπαλλήλων του Κράτους. Σκοπός του νομοθέτη είναι να προστατεύσει τον ιδιωτικό χώρος του κάθε πολίτη, από μη νόμιμες προσπάθειες εισόδου στην οικεία του από υπαλλήλους πάσης αρχής, αλλά και να επιτρέψει στους υπαλλήλους της αρμόδιας αρχής να πραγματοποιήσουν ανενόχλητοι τις υπηρεσιακές εντολές τους, σε περίπτωση που φέρουν μαζί τους όλες τις νόμιμες διατυπώσεις.
Ποια είναι τα βασικότερα χαρακτηριστικά γνωρίσματα του υπό ανάλυση αδικήματος;
Αναφορικά με τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα του συγκεκριμένου εγκλήματος, θα λέγαμε πως πρόκειται για ένα πλημμέλημα, ιδιαίτερο, απλό, απλότροπο, απλής συμπεριφοράς, ενέργειας, αφηρημένης διακινδύνευσης, βλάβης, ιδιόχειρο και στιγμιαίο.
Ποια είναι τα στοιχεία που περιλαμβάνουν την αντικειμενική υπόσταση του αδικήματος;
Tα στοιχεία της αντικειμενικής υπόστασης του συγκεκριμένου εγκλήματος είναι, ο δράστης του εγκλήματος, το αντικείμενο του εγκλήματος καθώς και η πράξη της προσβολής του εννόμου αγαθού.
Το συγκεκριμένο αδίκημα, ανήκει στην κατηγορία των ιδιαίτερων εγκλημάτων και ως εκ τούτου, δράστης του μπορεί να είναι μόνο υπάλληλος και όχι ο οποιοσδήποτε πολίτης. Για να τελείται το αδίκημα, αρκεί ο υπάλληλος να εισέρχεται στην οικία κάνοντας χρήση της υπαλληλικής του ιδιότητας. Νομικά είναι αδιάφορο, αν ο υπάλληλος είχε αρμοδιότητα ή όχι για την τέλεση της πράξης, καθώς η χρήση της υπαλληλικής ιδιότητας υφίσταται όταν, η πράξη που πρόκειται ενεργηθεί ανήκει στα καθήκοντα του υπαλλήλου ή γίνεται υπό το πρόσχημα της ενάσκησης των υπηρεσιακών του καθηκόντων.
Το Αντικείμενο του Εγκλήματος
Το αντικείμενο του εγκλήματος δεν είναι άλλο, από την κατοικία του προσβαλλόμενου. Στο συγκεκριμένο σημείο θα ήταν χρήσιμο να ορίσουμε τι αποτελεί κατοικία. Σύμφωνα με το νόμο, ως κατοικία ορίζεται κάθε χώρος που χρησιμοποιείται για μόνιμη ή προσωρινή διαμονή ατόμου, εφόσον ο χώρος αυτός είναι περίκλειστος και δεν μπορεί να εισέρχεται σε αυτόν ελεύθερα οποιοσδήποτε. Θα πρέπει ωστόσο αυτός ο χώρος να χρησιμοποιείται πράγματι για τη διαμονή κάποιου, καθώς ένα διαμέρισμα που δεν κατοικείται ή δεν χρησιμοποιείται με οποιοδήποτε τρόπο για τη διαμονή κάποιου, δεν συνιστά κατοικία. Το ιδιοκτησιακό καθεστώς του κατοίκου με το ακίνητο όπου διαμένει, νομικά δεν έχει κάποια σημασία, ως προς το ποινικό σκέλος.
Κατοικία συνιστούν και οι επαγγελματικοί χώροι, μόνο όμως κατά τις μέρες και ώρες που δεν είναι προσιτοί στο κοινό. Το αδίκημα της παραβίασης οικιακού ασύλου, τελείται με την είσοδο στην κατοικία του άλλου, χωρίς τη θέλησή του δικαιούχου και χωρίς τις νόμιμες διατυπώσεις κατά τις οποίες, ο νόμος επιτρέπει την είσοδο δημοσίου υπαλλήλου, παρά την αντίθετη θέληση του δικαιούχου. Είσοδος στην κατοικία αλλού νοείται, όταν το σώμα του υπαλλήλου μπαίνει ολόκληρο μέσα στο χώρο, που συνιστά κατοικία του άλλου.
Συνεπώς δεν αποτελεί είσοδος, αλλά απόπειρα εισόδου η ενέργεια του υπαλλήλου να βάλει μέρος του σώματός του με σκοπό να εμποδίσει το δικαιούχο να κλείσει την πόρτα της εισόδου, ούτε βία απαιτείται για καμφθεί η ενδεχόμενη αντίσταση του ενοίκου, ούτε είναι απαραίτητο να είναι παρών ο δικαιούχος κατά τη στιγμή εισόδου του υπαλλήλου για να στοιχειοθετείται, η είσοδος του υπαλλήλου στο ακίνητο και ως εκ τούτου να πληρούται η νομοτυπική υπόσταση του αδικήματος της παραβίασης οικιακού ασύλου.
Άλλες ενέργειες όπως ενδεικτικά είναι, το χτύπημα κουδουνιού του ενοίκου, το τηλεφώνημα σε αυτόν, η οπτική παρακολούθηση του ενοίκου, δεν συνιστούν είσοδο στην κατοικία αλλού. Σημαντικό είναι να επισημανθεί πως, χωρίς τη θέλησή του δικαιούχου θεωρείται η είσοδος του υπαλλήλου στην κατοικία αλλού, όταν δεν υπάρχει ρητή η σιωπηρή συναίνεση του δικαιούχου, για την είσοδο του υπαλλήλου. Ωστόσο ο νόμος θέτει εξαίρεση, κατά την οποία η είσοδος του υπαλλήλου στην κατοικία αλλού δεν συνιστά άδικη πράξη, στις περιπτώσεις που ο νόμος επιτρέπει στον υπάλληλο να εισέλθει στην κατοικία άλλου, ακόμη και ενάντια στη θέληση του ενοίκου, ώστε να επιχειρηθεί ορισμένη υπηρεσιακή ενέργεια. Θα πρέπει όμως ο υπάλληλος που πραγματοποιεί τη συγκεκριμένη ενέργεια, να έχει τηρήσει τις διατυπώσεις που ορίζει ο νόμος, ανάλογα με το κάθε είδος της υπηρεσιακής δράσης που πραγματοποιείται.
Τι προβλέπεται για την υποκειμενική υπόσταση του αδικήματος;
Αναφορικά με τα στοιχεία της υποκειμενικής υπόστασης του εγκλήματος της παραβίασης οικιακού ασύλου, από το συνδυασμό των άρθρων 26 και 18 Π.Κ., προκύπτει πως ο νόμος θέλει τουλάχιστον ενδεχόμενο δόλο, άρα δόλο οποιουδήποτε βαθμού, για όλα τα στοιχεία της αντικειμενικής υπόστασης του συγκεκριμένου εγκλήματος.
Ποιες είναι οι κυρώσεις για το υπό ανάλυση αδίκημα;
Oι κυρώσεις που προβλέπονται για τον δράστη του αδικήματος της παραβίασης οικιακού ασύλου, είναι φυλάκιση μέχρι τρία έτη ή χρηματική ποινή. Θα λέγαμε πως το συγκεκριμένο αδίκημα δεν είναι ιδιαίτερα συνηθισμένο, καθώς στις περισσότερες των περιπτώσεων, οι υπάλληλοι που πραγματοποιούν ενέργειες εισόδου σε μία κατοικία, είναι εφοδιασμένοι με τα απαραίτητα έγγραφα, όπως προβλέπει η νομοθεσία προκειμένου να μην τελούν κάποιο αδίκημα.