Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που, οι απολύσεις που πραγματοποιούνται από τους εργοδότες δεν είναι νόμιμες και οδηγούν τους εργαζόμενους, σε καθεστώς εργασιακής ανασφάλειας και αβεβαιότητας. Μάλιστα, κάθε απόλυση έχει ως μείζον θέμα της το ζήτημα της αποζημίωσης απόλυσης.
Ας εξετάσουμε λοιπόν αναλυτικά, αρχικά το ζήτημα της παράνομης απόλυσης εργαζόμενου και στη συνέχεια το ζήτημα της αποζημίωσης απόλυσης εργαζόμενου. Για να έχουμε μία έγκυρη απόλυση εργαζομένου με σύμβαση εργασίας αορίστου χρόνου, θα πρέπει να υπάρχει εγγραφή καταγγελία της σύμβασης, υπογραφή της σύμβασης από τον εργοδότη και τον εργαζόμενο, καταβολή της νόμιμης αποζημίωσης και καταχώρηση της απασχόλησης του εργαζομένου που απολύθηκε στα μισθολόγια του ΕΦΚΑ, καθώς και η ασφάλιση του. Φυσικά και δεν υφίσταται προφορική απόλυση εργαζομένου και σε περίπτωση που συμβεί κάτι τέτοιο, μία τέτοια απόλυση είναι άκυρη. Ο εργοδότης υποχρεούται σε περίπτωση απόλυσης χωρίς προειδοποίηση, να καταβάλει ολόκληρη την αποζημίωση που προβλέπεται στον εργαζόμενο, ενώ σε περίπτωση που έχει εγκαίρως προβεί σε προειδοποίηση απόλυσης, θα πρέπει να καταβάλλει το μισό της προβλεπόμενης αποζημίωσης.
Προειδοποίηση Απόλυσης και Ποσό Αποζημίωσης
Η προειδοποίηση που θα πρέπει να πραγματοποιήσει ο εργοδότης, εξαρτάται από το χρόνο εργασίας του εργαζομένου και κυμαίνεται από ένα μήνα μέχρι τέσσερις μήνες. Το ποσό αποζημίωσης που θα πρέπει να λάβει ο εργαζόμενος, εξαρτάται από το χρόνο εργασίας του. Συγκεκριμένα για χρόνο εργασίας μέχρι δύο έτη, το ποσό αποζημιώσεως αντιστοιχεί στους 2 μήνες εργασίας, από 2 μέχρι 4 έτη στους 2 μήνες εργασίας, από 4 μέχρι 6 έτη στους τρεις μήνες εργασίας, από 6 μέχρι οκτώ έτη, στους 4 μήνες εργασίας, από 8 μέχρι 10 έτη, στους 5 μήνες εργασίας, από τα 10 έτη στους έξι μήνες εργασίας, από τα 11 έτη στους 7 μήνες εργασίας, από τα δώδεκα έτη στους 8 μήνες εργασίας, από τα 13 έτη στους 9 μήνες εργασίας, από τα 14 έτη στους 10 μήνες εργασίας, από τα 15 έτη στους 11 μήνες εργασίας, από τα 16 έτη στους 12 μήνες εργασίας. Επισημαίνεται πως, οι εργαζόμενοι με πάνω από 16 έτη εργασίας, δικαιούνται επιπλέον ποσό αποζημίωσης, ανάλογα με τα έτη που υπερβαίνουν τα 16 έτη εργασίας.
Σε περίπτωση που μία απόλυση υπερβαίνει τα όρια της καλής πίστης και ασκείται καταχρηστικά, είναι σύμφωνα με την ομολογία καταχρηστική και μπορεί να ακυρωθεί. Μερικά ενδεικτικά παραδείγματα είναι οι απολύσεις που γίνονται για λόγους εμπάθειας ή εκδίκησης ή δυσμενών διακρίσεων, οι περιπτώσεις που ο εργαζόμενος απολύεται, επειδή διεκδικεί νόμιμα δικαιώματά του, οι περιπτώσεις που ο εργαζόμενος απολύεται λόγω της συνδικαλιστικής του δράσης, καθώς και άλλες περιπτώσεις, όπως όταν η απόλυση γίνεται έχοντας ως πρόσχημα οικονομικούς λόγους. Σημαντικό είναι να επισημανθεί πως, στις περισσότερες από τις περιπτώσεις άκυρων απολύσεων, ο εργοδότης έχει το βάρος απόδειξης. Σε περίπτωση που έχετε υποστεί άκυρη απόλυση, θα πρέπει να την καταγγείλετε και να ζητήσετε από τα αρμόδια δικαστήρια, αφενός να ακυρωθεί η απόλυση, αφετέρου δε να επαναπροσληφθείτε. Μάλιστα, μπορείτε να αξιώσετε τους μισθούς που σας οφείλονται, καθώς και τα δώρα και τα επιδόματα που σας αναλογούν, για όλο το χρονικό διάστημα που εργοδότης παρανόμως δεν σας απασχολούσε.
Άκυρη Απόλυση
Σε περίπτωση που η άκυρη απόλυση, προσβάλλει την προσωπικότητά σας, έχετε δικαίωμα να αξιώσετε την ηθική σας βλάβη. Ένα άλλο φαινόμενο που παρατηρείται συχνά, είναι ο εργαζόμενος να μη λαμβάνει τη νόμιμη αποζημίωση του κατά τη διάρκεια της καταγγελίας σύμβασης εργασίας του. Κάτι τέτοιο, καθιστά την απόλυση του άκυρη. Σε μία τέτοια περίπτωση, ο εργαζόμενος έχει τη δυνατότητα να αποδεχθεί την άκυρη απόλυση του και να διεκδικήσει την αποζημίωση του ή να διεκδικήσει την ακυρότητα της απόλυσής του και να επιστρέψει στην εργασία του. Σε περίπτωση μάλιστα που ο εργοδότης, καταβάλλει την αποζημίωση απόλυσης μεταγενέστερα από το χρονικό σημείο της καταγγελίας σύμβασης εργασίας, τότε νομικά θεωρείται πως η απόλυση πραγματοποιήθηκε, κατά την καταβολή της αποζημίωσης και μέχρι την καταβολή αυτής, ο εργοδότης είναι υπερήμερος και οφείλει τους σχετικούς μισθούς υπερημερίας. Ο δικηγόρος εργατολόγος Κωνσταντίνος Καμουζής θα εξετάσει κάθε πτυχή της υπόθεσης σας με διαφάνεια.
Πλέον με το νόμο 4800/2021, θεσμοθετήθηκε η εξτρά πρόσθετη αποζημίωση απόλυσης, το ύψος της οποίας δεν μπορεί να είναι μικρότερο, από τις τακτικές αποδοχές τριών μηνών και ούτε μεγαλύτερο του διπλάσιου της νόμιμης αποζημίωσης λόγω καταγγελίας. Σε περίπτωση που η απόλυση, πραγματοποιείται σε βάρος εγκύου είναι απολύτως άκυρη. Σε μία τέτοια περίπτωση, η έγκυος εργαζόμενη μπορεί να προβεί σε αγωγή για να ακυρωθεί η απόλυσή της, να διεκδικήσει την επιστροφή στην εργασία της και την πληρωμή των μισθών που δεν έλαβε, ενώ είχε απολυθεί παράνομα και σε περίπτωση που δεν επιθυμεί να εργαστεί στον εργοδότη, να διεκδικήσει να τις επιδικαστεί η πρόσθετη αποζημίωση. Το σημαντικότερο που θα πρέπει να έχετε υπόψιν σας είναι, πως τα χρονικά διαστήματα για την πραγματοποίηση των νομικών ενεργειών που θα πρέπει να γίνουν δια του συνηγόρου σας είναι αρκετά περιορισμένα. Συγκεκριμένα, αν έχετε απολυθεί παράνομα θα πρέπει εντός τριών μηνών να προσφύγετε στη δικαιοσύνη για ακύρωση απόλυσης και εντός έξι μηνών για να διεκδικήσετε την αποζημίωση που δεν λάβατε για την απόλυσή σας.
Ως εκ τούτων, θα πρέπει να δράσετε άμεσα αν ο εργοδότης σας απολύσει. Μάλιστα, αν σας έχει υποβάλλει πριν μήνυση, έχει νομικά τη δυνατότητα να προβεί σε καταγγελία της σύμβασης εργασίας, χωρίς προειδοποίηση και να απαλλαγεί από το να σας καταβάλει αποζημίωση απόλυσης, εφόσον βέβαια η μήνυση στρέφεται σε βάρος σας και όχι κατά αγνώστων και να αναφέρει με σαφήνεια τα αδικήματα για τα οποία σας μηνύει. Σε περίπτωση που, τα γεγονότα τα οποία αναφέρει ο εργοδότης στη μήνυση του είναι ψευδή και κακόβουλα, θα πρέπει να διεκδικήσετε την ακύρωση της απόλυσης που πραγματοποίησε αδίκως σε βάρος σας, τους μισθούς υπερημερίας σας, καθώς και την αποζημίωση σας για την προσβολή της προσωπικότητας εκ των ενεργειών του.
Συμπερασματικά
Όπως παρατηρείτε λοιπόν, η προστασία που παρέχει το εργατικό δίκαιο στον εργαζόμενο, τόσο ως προς το σκέλος τυχόν παράνομων απολύσεων, όσο και ως προς την αποζημίωση απόλυσης που δικαιούται, είναι ευρύτατη. Θα πρέπει ωστόσο ο εργαζόμενος, να συμβουλευτεί άμεσα εξειδικευμένο εργατολόγο, ώστε να δράσει εντός των αυστηρά καθοριζομένων εκ του νόμου χρονικών ορίων, προκειμένου να αποκατασταθεί η αδικία που συνέβη σε βάρος του, είτε επειδή η απόλυση που πραγματοποιήθηκε είναι άκυρη, παράνομη και καταχρηστική, είτε επειδή δεν του καταβλήθηκε η αποζημίωση απόλυσης που του αναλογούσε, σύμφωνα με τα έτη εργασίας του.