Παν. Τσαλδάρη 17Α & Κίμωνος 6 στο Μαρούσι. (ΤΚ: 15122, πλησίον ΗΣΑΠ)

Η γονική μέριμνα μετά το διαζύγιο

Συνοπτική παρουσίαση

· Η γονική μέριμνα αποτελεί έννοια γένους που συμπεριλαμβάνει την επιμέλεια.

· Περιλαμβάνει την επιμέλεια δηλαδή τη φροντίδα για τη κάλυψη των αναγκών της καθημερινότητας του τέκνου, τη διοίκηση της περιουσίας του τέκνου και την εκπροσώπηση του δικαστικά και εξωδικαστικά.

· Τα κριτήρια με τα οποία καθορίζεται η γονική μέριμνα του τέκνου είναι το συμφέρον του τέκνου (βασικό κριτήριο) και τα ειδικά κριτήρια που σχετίζονται με τη προσωπικότητα των γονέων του και τις σχέσεις που έχουν αναπτύξει με τα παιδιά τους.

· Η γνώμη του τέκνου σχετικά με τον ποιο γονέα κρίνει κατάλληλο να έχει τη γονική του μέριμνα θα πρέπει να ληφθεί υπόψιν κατά τον σχηματισμό της κρίσης του δικαστηρίου, αν βέβαια το δικαστήριο θεωρήσει πως το παιδί έχει την ωριμότητα να γνωρίζει το συμφέρον του.

Αναλυτική παρουσίαση

Το δικαστήριο μετά από την άσκηση της αγωγής για τη γονική μέριμνα μπορεί να αναθέσει τη γονική μέριμνα στον έναν από τους γονείς, ή και στους δύο γονείς, ή σε τρίτον ή να κατανείμει τη γονική μέριμνα μεταξύ των γονέων (λειτουργικά ή χρονικά)

Η γονική μέριμνα είναι μια έννοια του οικογενειακού δικαίου που συχνά συγχέεται με την επιμέλεια. Το βασικότερο χαρακτηριστικό της γονικής μέριμνας είναι πως αποτελεί έννοια γένους και ως εκ τούτου περιλαμβάνει την επιμέλεια που αποτελεί το ένα από τα τρία συστατικά στοιχεία της γονικής μέριμνας.

Ποιο είναι το περιεχόμενο της γονικής μέριμνας;

Οι τρεις συνιστώσες που συναπαρτίζουν τη γονική μέριμνα είναι: α) η επιμέλεια του προσώπου του τέκνου δηλαδή το ενδιαφέρον του γονέα που φέρει την επιμέλεια του τέκνου για ζητήματα που άπτονται της μόρφωσης, της εκπαίδευσης, της ανατροφής, της επίβλεψης του τέκνου και τον προσδιορισμό του τόπου της διαμονής του, β) η διοίκηση της περιουσίας του τέκνου και γ) η εκπροσώπηση του σε δικαστικές και εξωδικαστικές υποθέσεις για τις οποίες λόγω της ανηλικότητας του δεν είναι ικανό να δικαιοπρακτίσει.

Ποιες προϋποθέσεις θα πρέπει να υφίστανται για να ρυθμιστεί η γονική μέριμνα δικαστηριακά;

Οι προϋποθέσεις που θα πρέπει να υπάρχουν για να ακολουθήσει η διακστηριακή ρύθμιση είναι οι ακόλουθες : α) να είναι υποστατός ο γάμος των γονέων ακόμα και αν είναι άκυρος ή ακυρώσιμος, β) να έχει εκδοθεί αμετάκλητη απόφαση διαζυγίου, γ) να βρίσκονται και η δύο γονείς του τέκνου στη ζωή σύμφωνα με το άρθρο 1513 παρ.1 εδ.α΄ ΑΚ καθώς αν ο ένας από τους γονείς έχει αποβιώσει ή κυρηχθεί σε αφάνεια ή έχει εκπέσει από τη γονική μέριμνα ο άλλος γονέας αποκτά αυτοδίκαια τη γονική μέριμνα του τέκνου χωρίς να χρειαστεί δικαστική ρύθμιση αυτής, δ) πριν από το διαζύγιο, την ακύρωση του γάμου ή τη διακοπή της συμβίωσης θα πρέπει οι γονείς να ασκούσαν από κοινού τη γονική μέριμνα του τέκνου τους.

Διαβάστε Επίσης  Παράβολο για συναινετικό διαζύγιο

Ποια είναι τα κριτήρια σύμφωνα με τα οποία ρυθμίζεται από το δικαστήριο η γονική μέριμνα του τέκνου;

Το βασικότερο κριτήριο με το οποίο καθορίζεται η γονική μέριμνα είναι το συμφέρον του τέκνου και το πως αυτό θα εξελιχθεί μεγαλώνοντας σε έναν ισορροπημένο και υπεύθυνο ενήλικα. Από τη μελέτη της νομολογίας προκύπτει πως ως συμφέρον το ανηλίκου νοείται το ψυχικό, ηθικό, υλικό, σωματικό και κάθε άλλου είδους συμφέρον. Ο γονέας λοιπόν που θα επωμιστεί τη γονική μέριμνα του τέκνου θα πρέπει να αποτελεί το ιδανικό περιβάλλον ανάπτυξης της προσωπικότητας του τέκνου.

Ποια είναι όμως τα ειδικότερα κριτήρια με τα οποία προσδιορίζεται το συμφέρον του τέκνου; α) η συναισθηματική και ψυχική στήριξη του τέκνου ώστε να μην επιδεινωθεί περισσότερο η ήδη κλονισμένη ψυχική του ισορροπία από το διαζύγιο των γονιών του, β) ποιος από τους γονείς του είναι ικανότερος για να διαπαιδαγωγήσει και να περιθάλψει το τέκνο, γ) ποια είναι η προσωπικότητα των γονέων, η μόρφωση, το περιβάλλον, η πνευματική τους ανάπτυξη και πως αναπτύσσει ο καθένας τους τη δράση του στο κοινωνικό σύνολο, δ) ποιος είναι ο χρόνος που ο καθένας μπορεί να αφιερώσει για το τέκνο, ε) με ποιον από τους γονείς θα έχει το τέκνο τη σταθερότερη διαβίωση χωρίς εναλλαγές στις συνθήκες διαβίωσης και στ) τυχόν δεσμοί του τέκνου με τρίτα πρόσωπα ή πράγματα καθώς και οι ικανότητες και κλίσεις του τέκνου.

Το δικαστήριο λαμβάνει υπόψιν τη γνώμη του τέκνου, σχετικά με το ποιος από τους γονείς είναι κατάλληλος για τη γονική μέριμνα;

Το δικαστήριο προκειμένου να ρυθμίσει τη γονική μέριμνα πέρα από τα προαναφερθέντα κριτήρια θα πρέπει να ζητήσει και να συνεκτιμήσει κατά τη κρίση του περί ανεύρεσης του κατάλληλου γονέα για την άσκηση της γονικής μέριμνας τη γνώμη του τέκνου εφόσον φυσικά έχει την απαιτούμενη ωριμότητα για να αντιληφθεί το συμφέρον του. Πολλές μετακομίσεις στην Αθήνα πλέον αφορούν το διαζύγιο.

Διαβάστε Επίσης  Διαζύγιο ποιος φεύγει από το σπίτι;

Για το αν το παιδί είναι ώριμο να κρίνει το συμφέρον του, η ηλικία του δεν αποτελεί το μοναδικό κριτήριο. Βέβαια, η μικρή ηλικία είναι ένας παράγοντας που καθιστά το τέκνο ευάλωτο στον επηρεασμό της γνώμης του από τον ένα γονέα σε βάρος του άλλου. Αν το δικαστήριο κρίνει πως το τέκνο δεν έχει την απαραίτητη ωριμότητα δεν ιδρύεται λόγος αναίρεσης από τη μη εξέταση του τέκνου, σε περίπτωση όμως που το δικαστήριο δεχτεί πως το τέκνο έχει την απαραίτητη ωριμότητα και δεν ακούσει τη γνώμη του τότε η απόφαση της γονικής μέριμνας είναι δεκτική ενδίκων μέσων.

Πως γίνεται η ρύθμιση της άσκησης της γονικής μέριμνας στη πράξη;

Μετά από την άσκηση της σχετικής αγωγής, το δικαστήριο μπορεί να αναθέσει τη γονική μέριμνα του ανήλικου τέκνου σε έναν από τους γονείς ή και στους δύο γονείς ή σε τρίτο ή να προβεί σε κατανομή της γονικής μέριμνας μεταξύ των γονέων. Ας εξετάσουμε το κάθε ενδεχόμενο ξεχωριστά: α) το δικαστήριο αναθέτει τη γονική μέριμνα στον έναν από τους γονείς, αν υπάρχουν σοβαρές διαφωνίες ανάμεσα στους γονείς μετά από τη διακοπή της έγγαμης συμβίωσης για να έχει το παιδί να κάνει με ένα πρόσωπο. Το πρόσωπο στο οποίο θα ανατεθεί η γονική μέριμνα σε αυτή τη περίπτωση είναι ο γονέας που αντικειμενικά και υποκειμενικά μπορεί να προσφέρει τις καλύτερες δυνατότητες χαρακτηρολογικής ανάπτυξης του ανηλίκου και μπορεί να στηρίξει συναισθηματικά τον ανήλικο περισσότερο και αποτελεσματικότερα ώστε να αποφευχθεί η επιδείνωση της ήδη κλονισμένης από τη λύση του γάμου ψυχικής ισορροπίας του ανήλικου τέκνου, β) το δικαστήριο αναθέτει τη γονική μέριμνα και στους δύο γονείς από κοινού εφόσον υπάρχει η συμφωνία των συζύγων και έχει οριστεί ο τόπος διαμονής του ανήλικου τέκνου. Η συμφωνία αυτή των γονέων να ασκούν από κοινού τη γονική μέριμνα δε χρειάζεται να περιβληθεί κάποιον τύπο και δεν είναι δεσμευτική για το δικαστήριο καθώς αν το δικαστήριο κρίνει πως είναι πιο ωφέλιμο για το παιδί να έχει τη γονική του μέριμνα ο ένας γονέας έχει τη δυνατότητα να αναθέσει τη γονική μέριμνα του ανηλίκου μόνο στον ένα γονέα. Ακόμα όμως και αν το δικαστήριο αποφασίσει πως μόνο ένας από τους γονείς θα έχει τη γονική μέριμνα εφόσον θα υπάρχει η ανοχή και η συναίνεση του άλλου να ασκείται και από τους δύο η γονική μέριμνα, ουσιαστικά η δικαστηριακή απόφαση θα μείνει ανεφάρμοστή, γ) το δικαστήριο μπορεί να προβεί σε κατανομή της άσκησης της γονικής μέριμνας μεταξύ των γονέων. Η κατανομή αυτή μπορεί να είναι λειτουργική δηλαδή για παράδειγμα στον έναν γονέα να ανατεθεί η διοίκηση της περιουσίας και η εκπροσώπηση του τέκνου και στον άλλον γονέα η επιμέλεια του τέκνου (λειτουργική κατανομή) ή να έχουν και οι δύο γονείς τη γονική μέριμνα εναλλάξ για κάποιο χρονικό διάστημα ο ένας και για κάποιο ο άλλος (χρονική κατανομή), δ) το δικαστήριο μπορεί να αναθέσει τη γονική μέριμνα σε τρίτο πρόσωπο αν κρίνει πως και οι δύο γονείς είναι ακατάλληλοι για την άσκηση της. Σε αυτή τη περίπτωση η γονική μέριμνα ανατίθεται σε πρόσωπο του στενού συγγενικού κύκλου του παιδιού εφόσον φυσικά διαπιστωθεί η καταλληλότητά του για το συγκεκριμένο λειτούργημα.

Διαβάστε Επίσης  Άυλο συναινετικό διαζύγιο

Συνοψίζοντας, η γονική μέριμνα περιλαμβάνει την επιμέλεια, τη διοίκηση της περιουσίας και την εκπροσώπηση του τέκνου και ρυθμίζεται από το δικαστήριο μετά από έλεγχο πληθώρας παραγόντων που όμως έχουν ως μοναδικό κοινό παρονομαστή το συμφέρον του τέκνου.

Οι Υπηρεσίες μας​

Κατηγορίες

Logo δικηγορικού γραφείου Καμουζή

Δικηγόρος
Καμουζής Κωνσταντίνος

Δικηγορικό Γραφείο στην Αθήνα