Η εκπρόθεσμη απόρριψη κληρονομίας μπορεί να γίνει αποδεκτή, αλλά υπό αυστηρούς όρους.
Ο νόμος ορίζει μια προθεσμία τεσσάρων μηνών για την απόρριψη, η οποία ξεκινά από την ημέρα που ο κληρονόμος πληροφορείται για τον θάνατο και την ιδιότητά του ως κληρονόμου.
Οι περιπτώσεις που επιτρέπουν την απόρριψη πέραν της προθεσμίας περιλαμβάνουν:
Πλάνη: Ο κληρονόμος μπορεί να αποδείξει ότι δεν απέριψε την κληρονομιά εγκαίρως λόγω πλάνης, η οποία μπορεί να αφορά την περιουσία ή νομικά θέματα σχετικά με την απόρριψη.
Απάτη: Ο κληρονόμος μπορεί να έχει εξαναγκαστεί να μην απορρίψει την κληρονομιά εγκαίρως λόγω δόλου ή απάτης.
Φυσική ή ψυχική ανικανότητα: Ο κληρονόμος μπορεί να μην είναι σε θέση να ασκήσει το δικαίωμα απόρριψης λόγω σοβαρής ασθένειας.
Άλλοι λόγοι: Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, το δικαστήριο μπορεί να δεχτεί την εκπρόθεσμη απόρριψη για λόγους που θεωρεί εύλογους.
Για να γίνει αποδεκτή η εκπρόθεσμη απόρριψη, ο κληρονόμος πρέπει να καταθέσει δικαστική αίτηση στο αρμόδιο δικαστήριο. Η αίτηση πρέπει να υποβληθεί εντός έξι μηνών από την ημερομηνία που έπαυσε ο λόγος που εμπόδισε την έγκαιρη απόρριψη.
Συνέπειες της Εκπρόθεσμης Απόρριψης Κληρονομιάς
Η εκπρόθεσμη απόρριψη κληρονομιάς μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες για τον προσωρινό κληρονόμο. Αν περάσει η τετράμηνη προθεσμία χωρίς να γίνει απόρριψη, ο προσωρινός κληρονόμος γίνεται αυτομάτως οριστικός κληρονόμος. Αυτό σημαίνει ότι η κληρονομιά θεωρείται αποδεκτή, ακόμα και χωρίς τη ρητή βούληση του κληρονόμου, μια κατάσταση γνωστή ως «πλασματική αποδοχή κληρονομιάς».
Πλασματική Αποδοχή Κληρονομιάς
Οι προσωρινοί κληρονόμοι έχουν προθεσμία τεσσάρων μηνών από την ενημέρωσή τους για την κληρονομιά για να την αποποιηθούν. Αν δεν το πράξουν, θεωρείται ότι αποδέχονται την κληρονομιά, συμπεριλαμβανομένων των χρεών και των υποχρεώσεων που τη συνοδεύουν. Σε αυτήν την περίπτωση, ευθύνονται και με την προσωπική τους περιουσία για τα χρέη της κληρονομιάς.
Αυτό μπορεί να δημιουργήσει μια ανεπιθύμητη κατάσταση, όπου οι προσωρινοί κληρονόμοι γίνονται οριστικοί χωρίς τη θέλησή τους. Η ακύρωση αυτής της πλασματικής αποδοχής είναι δυνατή μόνο μέσω δικαστικής απόφασης και υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις.
Εκπρόθεσμη Αποποίηση Κληρονομιάς
Υπάρχει, ωστόσο, η δυνατότητα εκπρόθεσμης αποποίησης μέσω δικαστικής οδού. Σύμφωνα με το άρθρο 1857 του Αστικού Κώδικα, ο προσωρινός κληρονόμος μπορεί να ασκήσει αγωγή ακύρωσης της πλασματικής αποδοχής. Αυτή η δυνατότητα παρέχεται σε περιπτώσεις πλάνης, απάτης ή απειλής. Για παράδειγμα, αν ο κληρονόμος δεν γνώριζε τις νομικές διατάξεις σχετικά με την αποποίηση και αποδοχή της κληρονομιάς, μπορεί να επικαλεστεί ουσιώδη πλάνη για να ακυρώσει τη σιωπηρή αποδοχή.
Η ουσιώδης πλάνη ορίζεται ως μια σημαντική πλάνη που, αν ήταν γνωστή στον κληρονόμο, αυτός θα είχε αποποιηθεί την κληρονομιά εντός της προθεσμίας. Ωστόσο, η πλάνη που αφορά την αξία ή τις υποχρεώσεις της κληρονομιάς δεν θεωρείται ουσιώδης και δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την ακύρωση της πλασματικής αποδοχής.
Ποιος Μπορεί να Ασκήσει Αγωγή Ακύρωσης Πλασματικής Αποδοχής για Εκπρόθεσμη Αποποίηση Κληρονομιάς;
Η αγωγή ακύρωσης πλασματικής αποδοχής κληρονομιάς μπορεί να ασκηθεί από το άτομο που αποδέχθηκε την κληρονομιά λόγω πλάνης, απάτης ή απειλής. Επίσης, το δικαίωμα άσκησης αυτής της αγωγής έχουν και οι κληρονόμοι του εν λόγω προσώπου, σύμφωνα με το άρθρο 1710 παράγραφος 1 του Αστικού Κώδικα.
Εναντίον Ποιων Κατευθύνεται η Αγωγή Ακύρωσης της Πλασματικής Αποδοχής;
Η αγωγή για την ακύρωση της πλασματικής αποδοχής της κληρονομιάς στρέφεται εναντίον των ατόμων που επωφελήθηκαν από αυτήν την αποδοχή. Αυτό σημαίνει ότι οι ενάγοντες στρέφονται εναντίον εκείνων στους οποίους θα μεταβιβαστεί η κληρονομιά μετά την ακύρωση της πλασματικής αποδοχής, καθώς και εναντίον των δανειστών της κληρονομιάς.
Προθεσμία Υποβολής Αγωγής Ακύρωσης Πλασματικής Αποδοχής
Η προθεσμία για την υποβολή αγωγής ακύρωσης της πλασματικής αποδοχής είναι έξι μήνες, όπως ορίζεται στο άρθρο 1857, παράγραφος 2 του Αστικού Κώδικα. Αυτή η προθεσμία αρχίζει να μετράει από την επόμενη ημέρα της παρέλευσης της προθεσμίας για την αποποίηση της κληρονομιάς.
Διαδικασία και Προϋποθέσεις για την Ακύρωση της Αποδοχής Κληρονομιάς
Η ακύρωση της αποδοχής της κληρονομιάς λόγω μη εμπρόθεσμης δήλωσης αποποίησης μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνο μέσω δικαστικής απόφασης. Μόλις η απόφαση καταστεί τελεσίδικη, ο κληρονόμος πρέπει να αποποιηθεί την κληρονομιά σύμφωνα με τον νόμο.
Έτσι, τα άτομα που αποδέχθηκαν την κληρονομιά υπό συνθήκες πλάνης, απάτης ή απειλής μπορούν να ζητήσουν την ακύρωση της αποδοχής μέσω της δικαστικής οδού.
Νομολογία για την Εκπρόθεσμη Αποποίηση Κληρονομιάς
Η νομολογία παρέχει σημαντικές κατευθύνσεις και διευκρινίσεις για την εκπρόθεσμη αποποίηση κληρονομιάς και την ακύρωση της πλασματικής αποδοχής.
Απόφαση Αρείου Πάγου αριθ. 1534/2011
Σε αυτήν την απόφαση, ο Άρειος Πάγος έκρινε ότι ο κληρονόμος έχει το δικαίωμα να αποποιηθεί την κληρονομιά εντός τεσσάρων μηνών από τη στιγμή που ενημερώνεται για την επαγωγή της κληρονομιάς και τον λόγο αυτής. Αν αυτή η προθεσμία περάσει χωρίς δράση, τότε η κληρονομιά θεωρείται αυτομάτως αποδεκτή.
Η γνώση της υπαγωγής αφορά τη γνώση του θανάτου του κληρονομούμενου και τον λόγο της κληρονομιάς, είτε μέσω διαθήκης είτε μέσω εξ αδιαθέτου διαδοχής. Για τις περιπτώσεις εξ αδιαθέτου διαδοχής, η προθεσμία αποποίησης αρχίζει από τη στιγμή που ο κληρονόμος γνωρίζει τον θάνατο του συγγενούς του.