Δυστυχώς δεν είναι σπάνιες οι περιπτώσεις που παρατηρείται το φαινόμενο της σεξουαλικής παρενόχλησης στην εργασία η επί των ορθότερο το αδίκημα της προσβολής της γενετήσιας αξιοπρέπειας στο εργασιακό περιβάλλον. Το φαινόμενο αυτό παρατηρείται να το πράττουν συνήθως οι εργοδότες οι οποίοι εκμεταλλεύονται την ανάγκη που έχουν τα άτομα για μια εργασία προκειμένου να εξασφαλίσουν τον βιοπορισμό τους. Ωστόσο, περιπτώσεις σεξουαλικής παρενόχλησης υπάρχουν και μεταξύ συναδέλφων, αλλά και από υφιστάμενους σε προϊστάμενους. Ως σεξουαλική παρενόχληση ή αλλιώς προσβολής γενετήσιας αξιοπρέπειας ορίζεται, κάθε ανεπιθύμητη λεκτική, μη λεκτική, η σωματική συμπεριφορά σεξουαλικού χαρακτήρα, που στρέφεται κατά του εννόμου αγαθού της γενετήσιας αξιοπρέπειας του ατόμου και στη συγκεκριμένη περίπτωση του εργαζόμενου. Στο εργασιακό περιβάλλον σύμφωνα με την υφιστάμενη νομοθεσία, σεξουαλική παρενόχληση μπορεί να τελείται μεταξύ συναδέλφων από τον προϊστάμενο προς τον υφιστάμενο και αντίστροφα ή ακόμη και κατά το στάδιο της αναζήτησης εργασίας και όχι ενώ έχει εγκαθιδρυθεί η εργασιακή σχέση.
Συνεπώς και κατά το στάδιο της εύρεσης εργασίας, μπορεί να τελεστεί προσβολή γενετήσιας αξιοπρέπειας σε βάρος υποψήφιου προς πρόσληψη μισθωτού. Κατά το άρθρο 3 του νόμου 3896/2017, απαγορεύεται η σεξουαλική παρενόχληση, καθώς θεωρείται διάκριση λόγω φύλου. Μάλιστα στο άρθρο 337 π.κ. ορίζεται, πως οποίος προβαίνει σε σεξουαλική παρενόχληση, εκμεταλλευόμενος την εργασιακή θέση του παθόντος, τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι τρία έτη και χρηματική ποινή τουλάχιστον χιλίων ευρώ.
Πότε υπάρχει Ποινικό Αδίκημα στη Σεξουαλική Παρενόχληση
Για να έχουμε βέβαια ποινικό αδίκημα, θα πρέπει να παραγματοποιήθηκαν σε βάρος του θύματος, ασελγείς χειρονομίες ή προτάσεις για ασελγείς χειρονομίες. Ωστόσο προσβολή προσωπικότητας με αξίωση αποζημίωσης ενυπάρχει και χωρίς την ύπαρξη προτάσεων ή ασελγών χειρονομιών. Αρκεί να υφίστανται γεγονότα ικανά να αποτελέσουν σεξουαλική διάκριση, κάνοντας το εργασιακό περιβάλλον εκφοβιστικό. Σε περίπτωση σεξουαλικής παρενόχλησης στο χώρο εργασίας, ο εργαζόμενος θα πρέπει να ενημερώσει αμέσως τον εργοδότη του, ο οποίος θα πρέπει να λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα προκειμένου να προστατεύσει το εργαζόμενο του, σύμφωνα με την υποχρέωση πρόνοιας που έχει εκ του εργατικού δικαίου. Σε περίπτωση που ο εργοδότης αδιαφορήσει, ο εργαζόμενος θα πρέπει να επικαλεστεί παράβαση της υποχρέωσης πρόνοιας του εργοδότη, καταχρηστική άσκηση του διευθυντικού δικαιώματος, μονομερή βλαπτική μεταβολή των όρων εργασίας ή και καταγγελία της σύμβασης εργασίας στον εργοδότη.
Στις περιπτώσεις που τη σεξουαλική παρενόχληση την πράττει ο εργοδότης σε βάρος του εργαζόμενου, που είναι και το συνηθέστερο φαινόμενο στην εργασιακή καθημερινότητα, όπως δείχνει η νομολογία θα πρέπει ο εργαζόμενος να κινηθεί ως ακολούθως: σε περίπτωση απόλυσής του εργαζόμενου, ως εκδίκηση επειδή αντέδρασε στη παρενοχλητική συμπεριφορά του εργοδότη, πρόκειται μία άκυρη απόλυση, καθώς αντίκειται στο άρθρο 281 του Αστικού Κώδικα, περί καταχρηστικής άσκησης δικαιώματος, καθώς και στα όρια της καλής πίστης των χρηστών ηθών και του κοινωνικού και οικονομικού σκοπού του δικαιώματος.
Σε μία τέτοια περίπτωση ο εργαζόμενος, έχει τη δυνατότητα να πραγματοποιήσει αγωγή για προσβολή της προσωπικότητας, λόγω της αδικοπραξίας που συνέβη εις βάρος του και να θεμελιώσει την αξίωση χρηματικής ικανοποίησης λόγω ηθικής βλάβης, για τη συμπεριφορά που αναγκάστηκε να υποστεί. Σε περίπτωση που ο εργοδότης δεν απολύσει τον εργαζόμενο, ο εργαζόμενος θα πρέπει να κάνει χρήση των διατάξεων περί μονομερούς βλαπτικής μεταβολής των ωρών εργασίας, καθώς λόγω της σεξουαλικής παρενόχλησης η παραμονή του το εργασιακό περιβάλλον είναι ανυπόφορη και έχει χειροτερεύσει, η καθημερινότητα της εργασιακής του απασχόλησης. Τέτοιες συμπεριφορές λοιπόν του εργοδότη, θα πρέπει να θεωρούνται ως καταγγελία της σύμβασης εργασίας από τον εργοδότη, λόγω μονομερούς βλαπτικής μεταβολής των όρων εργασίας και όχι ως οικειοθελής αποχώρηση του εργαζόμενου.
Συνεπώς, ο εργαζόμενος που θα αποχωρήσει από την εργασία του λόγω της προσβολής γενετήσιας αξιοπρέπειας του από τον εργοδότη του, θα αποζημιωθεί κανονικά για την εργασία του, εφόσον έχει συμπληρώσει τουλάχιστον ενός έτους εργασία. Ωστόσο, υπάρχουν σπανιότερα και περιπτώσεις που θύμα σεξουαλικής παρενόχλησης είναι ο εργοδότης από τον εργαζόμενο. Σε μία τέτοια περίπτωση ο εργοδότης, θα πρέπει να καταγγείλει τη σύμβαση εργασίας για σπουδαίο λόγο. Σε περίπτωση μάλιστα που συντρέχουν οι προϋποθέσεις του άρθρο 337 π.κ., θα πρέπει ο εργοδότης να υποβάλλει έγκληση σε βάρος του εργαζόμενου, ώστε να τον απολύσει, χωρίς να καταβάλει αποζημίωση απόλυσης. Σε κάθε περίπτωση, πέρα από τις αναφερθείσες ενέργειες οποιοσδήποτε είναι θύμα σεξουαλικής παρενόχλησης στην εργασία του, θα πρέπει να απευθυνθεί στο συνήγορο του πολίτη και στην οικεία Επιθεώρηση Εργασίας.
Συμπερασματικά
Συνοψίζοντας, η σεξουαλική παρενόχληση είναι ένα φαινόμενο με αρκετά μεγάλη συχνότητα στις μέρες μας. Ο νόμος παρέχει πολυεπίπεδη προστασία του θύματος, τόσο σε αστικό, όσο και σε Ποινικό επίπεδο αλλά και με τους θεσμούς της επιθεώρησης εργασίας και το συνήγορο του πολίτη. Η άποψη του γράφοντος είναι, πως ο εργαζόμενος ο εργοδότης ή οποιοσδήποτε υφίσταται σεξουαλική παρενόχληση ή επί το ορθότερο προσβολή της γενετήσιας αξιοπρέπειας του, θα πρέπει να συμβουλευτεί άμεσα το δικηγόρο του, προκειμένου να κινηθούν οι ενέργειες που προβλέπει η νομοθεσία με ταχύτητα και αποτελεσματικότητα. Θα μπορούσε να λεχθεί πως η αδράνεια του θύματος είναι ότι χειρότερο για το ίδιο το θύμα της σεξουαλικής παρενόχλησης, καθώς οι δυνατότητες που παρέχει το εργατικό δίκαιο σε τέτοιες περιπτώσεις σε συνδυασμό με το αστικό και το ποινικό δίκαιο είναι μεγάλες.