Η παραβίαση των υποχρεώσεων από δημόσιους υπαλλήλους αποτελεί ένα από τα πιο συχνά αδικήματα που διαπράττονται στη δημόσια υπηρεσία. Σύμφωνα με το άρθρο 259 του Ποινικού Κώδικα, αυτή η πράξη είναι ποινικά καταδικαστέα και μπορεί να τιμωρηθεί με φυλάκιση διάρκειας έως και δύο ετών ή με χρηματική ποινή, αν δεν υπάρχει άλλη διάταξη που επιβάλλει βαρύτερη ποινή.
Για να αποδοθεί ευθύνη στον δημόσιο υπάλληλο για παράβαση καθηκόντων, πρέπει να ισχύουν τα ακόλουθα κριτήρια:
- Ο δράστης πρέπει να είναι επίσημος δημόσιος υπάλληλος.
- Ο δράστης πρέπει να έχει παραβιάσει τα καθήκοντά του, δηλαδή να μην έχει εκτελέσει τα καθήκοντα που του έχουν ανατεθεί.
- Η παράβαση των καθηκόντων πρέπει να οφείλεται σε υπαίτια πράξη ή παράλειψη του δράστη.
- Η παράβαση των καθηκόντων πρέπει να έχει προκαλέσει ζημία στο Δημόσιο ή σε τρίτα πρόσωπα.
- Ο υπάλληλος πρέπει να είχε σκοπό να αποκομίσει παράνομο όφελος, είτε για τον ίδιο είτε για άλλους.
Αυτά τα κριτήρια καθορίζουν την έννοια της παράβασης καθήκοντος από δημόσιους υπαλλήλους και τον τρόπο με τον οποίο αναγνωρίζεται και τιμωρείται αυτό το αδίκημα σύμφωνα με το νομικό πλαίσιο.
Παραδείγματα παράβασης καθηκόντων περιλαμβάνουν τα εξής:
- Υπεξαίρεση δημοσίου χρήματος.
- Δωροδοκία δημόσιου υπαλλήλου.
- Υπηρεσιακή απιστία.
- Καταχρηστική άσκηση εξουσίας.
- Παράβαση καθήκοντος λόγω αμέλειας.
Η παράβαση καθηκόντων μπορεί να έχει τόσο ποινικές όσο και διοικητικές συνέπειες για τον δημόσιο υπάλληλο που την διαπράττει.
Οι ποινικές συνέπειες περιλαμβάνουν την επιβολή ποινής φυλάκισης έως 2 ετών ή χρηματικής ποινής. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η ποινή μπορεί να είναι ακόμη πιο αυστηρή, ειδικά αν η παράβαση καθηκόντων συνδέεται με άλλα εγκλήματα, όπως η υπεξαίρεση, η δωροδοκία ή η υπηρεσιακή απιστία.
Οι διοικητικές συνέπειες περιλαμβάνουν πειθαρχικές κυρώσεις, όπως επιπλήξεις, προτάσεις για πειθαρχική προαγωγή, μείωση μισθού, προσωρινή ή οριστική απομάκρυνση από την υπηρεσία.
Η παράβαση καθηκόντων από δημόσιους υπαλλήλους είναι ένα σοβαρό αδίκημα που μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις τόσο για τον ίδιο τον υπάλληλο όσο και για τη δημόσια υπηρεσία. Συνήθως συνδέεται με άλλα εγκλήματα, όπως η πλαστογραφία και η δωροδοκία.