Σύμφωνα με το άρθρο 2 του νόμου 3741/1929, που διέπει την έννοια της οριζόντιας ιδιοκτησίας, αναφέρεται ότι “τμήματα της κτιρίου που δεν ανήκουν σε συγκεκριμένο όροφο ή διαμέρισμα ή σε συγκεκριμένα διαμερίσματα, θεωρούνται κοινόκτητα αντικείμενα.
Αυτά τα κοινόκτητα αντικείμενα περιλαμβάνουν τμήματα της κτιρίου που δεν ανήκουν αποκλειστικά σε κανέναν από τους συμμετέχοντες ιδιοκτήτες, αλλά αποτελούν κοινή ιδιοκτησία όλων των ιδιοκτητών κοινώς. Τέτοια τμήματα μπορεί να αποτελούν το οικόπεδο, τους κοινόχρηστους χώρους, όπως τις σκάλες, τα καυστήρια, τις αποθήκες, τις ταράτσες, τους κοινόχρηστους δρόμους και τις πλατείες, καθώς και τα κοινά αντικείμενα, όπως πόρτες, παράθυρα, σωληνώσεις κ.λπ.
Κάθε ιδιοκτήτης έχει το δικαίωμα να χρησιμοποιεί τα κοινόκτητα αντικείμενα με τρόπο που να μην παρεμποδίζει τη χρήση τους από τους άλλους ιδιοκτήτες. Η χρήση αυτών των αντικειμένων πρέπει να συμμορφώνεται με τους κανόνες που ορίζονται είτε στον κανονισμό της κοινόκτητης ιδιοκτησίας, εάν υπάρχει, είτε με τις αρχές της καλής πίστης και των συναλλακτικών ηθών, αν δεν υπάρχει κανονισμός.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η κατάληψη ενός κοινόκτητου αντικειμένου από έναν ιδιοκτήτη χωρίς την έγκριση των υπολοίπων ιδιοκτητών αποτελεί παραβίαση των δικαιωμάτων τους. Ο ιδιοκτήτης που έχει καταλάβει το κοινόκτητο αντικείμενο μπορεί να υποχρεωθεί να το επιστρέψει και να αποζημιώσει τους υπόλοιπους ιδιοκτήτες για τη ζημία που υπέστησαν, σύμφωνα με τη νομολογία.
Ο συνιδιοκτήτης που έχει καταλάβει το κοινόχρηστο αντικείμενο μπορεί να αναγκαστεί να το επιστρέψει με απόφαση του δικαστηρίου. Επιπλέον, έχει την υποχρέωση να αποζημιώσει τους υπόλοιπους συνιδιοκτήτες για τυχόν ζημίες που έχουν υποστεί. Αυτή η ζημία μπορεί να περιλαμβάνει τα έξοδα που έχουν καταβάλει οι άλλοι συνιδιοκτήτες για την επαναφορά του κοινόχρηστου αντικειμένου στην αρχική του κατάσταση, καθώς και την μείωση της αξίας της ιδιοκτησίας τους λόγω της κατάληψης.
Για παράδειγμα, σε μια απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών το 1995 (αναφερόμενη στην απόφαση 598/1995), ένας συνιδιοκτήτης είχε καταλάβει ένα τμήμα του δώματος σε μια πολυκατοικία. Το δικαστήριο αποφάνθηκε ότι αυτή η κατάληψη αντιστοιχούσε σε παραβίαση των δικαιωμάτων των υπόλοιπων συνιδιοκτητών. Συνεπώς, απαιτήθηκε από τον συνιδιοκτήτη που είχε καταλάβει το δωμάτιο να το επιστρέψει και να καταβάλει αποζημίωση στους υπόλοιπους συνιδιοκτήτες, η οποία ήταν ίση με το ποσό που θα είχαν λάβει ως ενοίκιο αν είχαν εκμισθώσει το δωμάτιο για την περίοδο που διήρκεσε η κατάληψη. Επιπλέον, το δικαστήριο εξέτασε την πτυχή της ηθικής βλάβης στην υπόθεση.
Αν ένας από τους συνιδιοκτήτες αντιλαμβάνεται ότι τα δικαιώματά του για τη χρήση κοινόκτητων αγαθών παραβιάζονται από έναν άλλο συνιδιοκτήτη, έχει τη δυνατότητα να απευθυνθεί στη δικαιοσύνη και να ζητήσει την προστασία των δικαιωμάτων του.
Οι διατάξεις των άρθρων 786, 787, 792 παράγραφος 2, και 762 του Αστικού Κώδικα, που εφαρμόζονται επίσης στην περίπτωση της κοινοκτησίας (άρθρο 1113 του Αστικού Κώδικα), καθορίζουν ότι ο συνιδιοκτής έχει το δικαίωμα να χρησιμοποιεί το κοινό πράγμα σύμφωνα με τον σκοπό του, χωρίς να παρεμποδίζει τη χρήση του από τους άλλους συνιδιοκτήτες. Αυτή η χρήση πρέπει να γίνεται με βάση τις αρχές της καλής πίστης και της εντιμότητας που καθορίζονται στον γενικό πολιτικό κώδικα.
Συγκεκριμένα, το άρθρο 786 του Αστικού Κώδικα ορίζει ότι “Κάθε συνιδιοκτής έχει το δικαίωμα να χρησιμοποιεί το κοινό πράγμα σύμφωνα με τον σκοπό του”.
Το άρθρο 787 του Αστικού Κώδικα ορίζει ότι “Κάθε συνιδιοκτής έχει το δικαίωμα να χρησιμοποιεί το κοινό πράγμα με τρόπο που δεν εμποδίζει τη χρήση του από τους άλλους συνιδιοκτήτες”. Επιπλέον, το άρθρο 792 παράγραφος 2 του Αστικού Κώδικα καθορίζει ότι “Εάν ένας συνιδιοκτής παραβιάζει τα δικαιώματα των άλλων συνιδιοκτητών, μπορεί να υποχρεωθεί από το δικαστήριο να επαναφέρει την κατάσταση στην οποία βρισκόταν το κοινό πράγμα προτού παραβιάσει τα δικαιώματα αυτά”. Τέλος, το άρθρο 762 του Αστικού Κώδικα ορίζει ότι “Κάθε ιδιοκτήτης έχει το δικαίωμα να χρησιμοποιεί το κοινό πράγμα σύμφωνα με τον σκοπό του.