Το έγκλημα της έκθεσης αναφέρεται στο άρθρο 306 Π.Κ.
Συγκεκριμένα αναφέρεται πως:
1. Όποιος εκθέτει άλλον και έτσι τον καθιστά αβοήθητο, καθώς και όποιος αφήνει αβοήθητο ένα πρόσωπο που το έχει στην προστασία του ή που έχει υποχρέωση να το διατρέφει και να το περιθάλπει ή να το μεταφέρει, ή ένα πρόσωπο που ο ίδιος υπαίτια τραυμάτισε, τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον έξι μηνών.
2. Αν η πράξη προκάλεσε στον παθόντα: α) βαριά σωματική βλάβη, επιβάλλεται φυλάκιση τουλάχιστον τριών ετών, β) θάνατο, επιβάλλεται κάθειρξη έως δέκα έτη.
Ποιο είναι το προστατευόμενο έννομο αγαθό στο έγκλημα της έκθεσης;
Στο συγκεκριμένο αδίκημα, το προστατευόμενο έννομο αγαθό είναι η ανθρώπινη ζωή.
Ποια είναι τα στοιχεία της αντικειμενικής υπόστασης του αδικήματος της έκθεσης, του άρθρου 306 Π.Κ.;
Στην αντικειμενική υπόστασή του συγκεκριμένου αδικήματος ανήκουν ο δράστης του εγκλήματος, το αντικείμενό του εγκλήματος, η πράξη της προσβολής του εννόμου αγαθού, το αποτέλεσμα της πράξης στην πρώτη μορφή τέλεσης και η αιτιώδης συνάφεια ανάμεσα στην πράξη της προσβολής και στο αποτέλεσμα, στην πρώτη μορφή τέλεσης.
Ποιος μπορεί να είναι ο δράστης του εγκλήματος της έκθεσης;
Eπί της πρώτης μορφής τέλεσης του αδικήματος, δράστης αυτού μπορεί να είναι οποιοσδήποτε, καθώς πρόκειται για ένα κοινό αδίκημα. Στην περίπτωση όμως της δεύτερης μορφής τέλεσης, όπου το αδίκημα είναι γνήσιο ιδιαίτερο, δράστης αυτού μπορεί να είναι μόνο το πρόσωπο πού έχει τις ιδιότητες που θέτει ο νόμος, κάποιος δηλαδή που υποχρεούται να διατρέφει, να περιθάλπει, να μεταφέρει το θύμα. Αντικείμενο του εγκλήματος της έκθεσης είναι, ο άλλος άνθρωπος. Η πράξη της προσβολής του εννόμου αγαθού, εκδηλώνεται με δύο μορφές:1) με τη μορφή της έκθεσης αλλού σε θέση αβοήθητη (έκθεση με τη στενή έννοια) και 2) με τη μορφή της άφεσης αλλού αβοήθητου (έκθεση με την πλατιά έννοια). Το αδίκημα της έκθεσης τελείται, όταν κάποιος φέρνει με οποιοδήποτε τρόπο άλλον σε μία θέση που είναι σχετικά ανασφαλής για τη ζωή του, ενώ προγενέστερα βρισκόταν σε μία θέση ασφαλέστερη ή (σχετικά ασφαλή). Για το νόμο δεν είναι απαραίτητο η προηγούμενη θέση του θύματος να ήταν απόλυτα ασφαλής, αλλά αρκεί το ότι ήταν σχετικά ασφαλής. Το αν ήταν νόμιμη ή παράνομη η προηγούμενη σχετικά ασφαλής θέση του θύματος, δεν έχει νομικά σημασία.
Η πηγή του κινδύνου είναι νομικά αδιάφορη, καθώς αδιάφορος είναι και ο τρόπος με τον οποίο ο δράστης εκθέτει το θύμα. Ως αβοήθητος, ορίζεται το άτομο που δεν μπορεί να αποτρέψει τον κίνδυνο της ζωής του, ούτε ο ίδιος αλλά ούτε και κάποιος τρίτος. Επειδή η έκθεση ανήκει στην κατηγορία των αδικημάτων συγκεκριμένη διακινδύνευσης, θα πρέπει για να θεωρηθεί αβοήθητος ο άλλος, να έχει δημιουργηθεί πραγματικός κίνδυνος για τη ζωή του. Θα πρέπει δηλαδή να διαπιστώνεται, πως κινδύνευσε πραγματικά να πεθάνει το θύμα. Ως κίνδυνος ορίζεται κάθε μεταβολή στο εξωτερικό κόσμο, που μπορεί να οδηγήσει στη βλάβη του έννομου αγαθού, αν δεν αποτραπεί από κάποια δύναμη.
Η διαπίστωση του κινδύνου, πραγματοποιείται σύμφωνα με αντικειμενικά επιστημονικά δεδομένα εκ των υστέρων. Το αδίκημα της έκθεσης μπορεί να γίνει όχι μόνο με ενέργεια, αλλά και με μη γνήσια παράλειψη, από εκείνον πού έχει την ιδιαίτερη νομική υποχρέωση να αποτρέψει τον κίνδυνο για τη ζωή του θύματος. Αναφορικά με τη δεύτερη μορφή τέλεσης του αδικήματος της έκθεσης, ήτοι την άφεση άλλου αβοήθητου, στη συγκεκριμένη μορφή τέλεσης του αδικήματος το θύμα δεν έρχεται στην ανασφαλή θέση από τη συμπεριφορά του δράστη, αλλά έχει ήδη περιέλθει σε κατάσταση αβοήθητη και ο δράστης το αφήνει σε αυτή την κατάσταση, παρόλο που έχει εκ του νόμου υποχρέωση, να το βοηθήσει. Υποχρέωση βοήθειας δεν έχουν όλοι οι άνθρωποι, αλλά εκείνοι μόνο που εμπίπτουν σε μία από τις κατηγορίες που αναφέρονται περιοριστικά στο νομό.
Πρώτον, όσοι έχουν υπό την προστασία τους το θύμα. Η υποχρέωση προστασίας μπορεί να απορρέει από το νόμο, από σύμβαση, από προηγούμενη εκούσια ενέργεια του δράστη ή ακόμη και από στενές βιοτικές σχέσεις. Δεύτερον, όσοι έχουν υποχρέωση να το διατρέφουν, να το περιθάλπουν ή να το μεταφέρουν. Τρίτον, όσοι τραυμάτισαν με υπαιτιότητά τους το θύμα. Αναφορικά με το αποτέλεσμα της πράξης, στην πρώτη μορφή τέλεσης του αδικήματος είναι η περιέλευση του θύματος σε θέση αβοήθητη. Ο νόμος θέτει ως απαραίτητη προϋπόθεση, να υφίσταται αιτιώδης συνάφεια ανάμεσα στην πράξη της προσβολής και το αποτέλεσμα, ειδικότερα στην πρώτη μορφή τέλεσης του εγκλήματος. Θα πρέπει δηλαδή ανάμεσα στην πράξη του δράστη, ήτοι στην έκθεση με τη στενή έννοια και στο αποτέλεσμα που επήλθε, δηλαδή στο γεγονός ότι το θύμα περιήλθε σε θέση αβοήθητη, να υφίσταται αιτιώδης συνάφεια όπως την προσδιορίζει η κρατούσα στο ποινικό δίκαιο θεωρία του ισοδύναμου των όρων.
Στο άρθρο 306 παράγραφος 2 Π.Κ., αναφέρονται οι διακεκριμένες παραλλαγές της εγκληματικής συμπεριφοράς, οι οποίες είναι η πρόκληση βαριάς βλάβης στην υγεία του θύματος και η πρόκληση του θανάτου του θύματος. Ως βαριά βλάβη στην υγεία του θύματος, νοείται η βαριά σωματική ή διανοητική πάθηση, η οποία επισημαίνεται στο άρθρο 310 παράγραφος 1,2 Π.Κ.
Ποια είναι τα στοιχεία της υποκειμενικής υπόστασης του αδικήματος της έκθεσης;
Για το βασικό έγκλημα του αδικήματος της έκθεσης, απαιτείται ρητά πρόθεση, δηλαδή τουλάχιστον ενδεχόμενος δόλος και άρα δόλος οποιουδήποτε βαθμού, για όλα τα στοιχεία της αντικειμενικής υπόστασης. Βέβαια, τη πρόθεση τη ζητά ο νόμος για τη δεύτερη μορφή τέλεσης. Θα πρέπει όμως να γίνει δεκτό, πως το ίδιο ισχύει και για την πρώτη μορφή τέλεσης. Άλλωστε, εκ της σιωπής του νόμου περί της υπαιτιότητας για την πρώτη μορφή τέλεσης, συνάγεται πώς εφαρμόζεται το άρθρο 26 Π.Κ.
Αναφορικά με τα εγκλήματα εκ του αποτελέσματος χαρακτηριζόμενα, χρειάζεται δόλο σε οποιοδήποτε βαθμό στα στοιχεία της αντικειμενικής υπόστασης του εγκλήματος και αμέλεια σε σχέση με το επερχόμενο βαρύτερο αποτέλεσμα. Σχετικά με τις κυρώσεις που προβλέπονται στο νόμο για το αδίκημα της έκθεσης, θα πρέπει να αναφερθεί πως για τις δύο μορφές του βασικού εγκλήματος, προβλέπεται φυλάκιση τουλάχιστον έξι μηνών, άρα ποινή από έξι μήνες μέχρι πέντε χρόνια και για το διακεκριμένο έγκλημα φυλάκιση τουλάχιστον τριών ετών, ήτοι πλαίσιο ποινής από 3 μέχρι 5 χρόνια και για τη σοβαρότερη μορφή της έκθεσης, του διακεκριμένου αδικήματος προβλέπεται κάθειρξη μέχρι 10 χρόνια.