Δωροδοκία υπαλλήλου. Το συγκεκριμένο αδίκημα, μαζί με τη δωροληψία υπαλλήλου είναι ένα αδίκημα αρκετά σύνηθες στης δικαστηριακή πρακτική στα ποινικά δικαστήρια της χώρας μας. Στο παρόν σημείο, αναφέρεται το άρθρο 236 ΠΚ, που προβλέπει την υποκειμενική υπόσταση, την αντικειμενική υπόσταση, τις μορφές τέλεσης και τις ποινές για το αδίκημα της δωροληψίας υπαλλήλου:
Άρθρο 236 – Ποινικός Κώδικας (Νόμος 4619/2019) – Δωροδοκία υπαλλήλου
<<1. Όποιος προσφέρει, υπόσχεται ή παρέχει σε υπάλληλο, άμεσα ή μέσω τρίτου, οποιασδήποτε φύσης αθέμιτο ωφέλημα, για τον εαυτό του ή για άλλον, για ενέργεια ή παράλειψη του υπαλλήλου σε σχέση με την άσκηση των καθηκόντων του, μελλοντική ή ήδη τελειωμένη, τιμωρείται με φυλάκιση.
- Αν η ως άνω ενέργεια ή παράλειψη αντίκειται στα καθήκοντα του υπαλλήλου, ο υπαίτιος τιμωρείται με κάθειρξη έως οκτώ (8) έτη και χρηματική ποινή.
- Διευθυντής επιχείρησης ή άλλο πρόσωπο που έχει την εξουσία λήψης αποφάσεων ή ελέγχου σε επιχείρηση τιμωρείται με φυλάκιση έως δύο (2) έτη ή χρηματική ποινή, αν η πράξη δεν τιμωρείται βαρύτερα, αν με παραβίαση συγκεκριμένου καθήκοντος επιμέλειας, δεν απέτρεψε από αμέλεια πρόσωπο που τελεί υπό τις εντολές του ή υπόκειται στον έλεγχό του από την τέλεση προς όφελος της επιχείρησης πράξης των προηγούμενων παραγράφων.
- Οι διατάξεις των παρ. 1, 2 και 3 εφαρμόζονται και όταν οι πράξεις τελούνται προς: α) λειτουργούς ή άλλους υπαλλήλους με οποιαδήποτε συμβατική σχέση οργάνου ή οργανισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης που έχει την έδρα του στην Ελλάδα και κάθε δημόσιου διεθνούς ή υπερεθνικού οργανισμού ή φορέα στον οποίο η Ελλάδα είναι μέλος, καθώς και προς κάθε πρόσωπο, αποσπασμένο ή όχι, που εκτελεί καθήκοντα τα οποία αντιστοιχούν σε αυτά που εκτελούν οι λειτουργοί ή άλλοι υπάλληλοι ή β) οποιοδήποτε πρόσωπο που ασκεί δημόσιο λειτούργημα ή υπηρεσία για ξένη χώρα. Στις περιπτώσεις αυτές οι ελληνικοί ποινικοί νόμοι εφαρμόζονται και όταν η πράξη τελείται στην αλλοδαπή από ημεδαπό, ακόμα κι αν δεν είναι αξιόποινη κατά τους νόμους της χώρας όπου τελέστηκε και για τη δίωξη του πλημμελήματος της παρ. 1 δεν απαιτείται η κατά το άρθρο 6 παρ. 3 έγκληση ή αίτηση.>>.
Σκοπός του άρθρου 236 Π.Κ., είναι να προστατεύσει το έννομο αγαθό της καθαρότητας των υπηρεσιακών καθηκόντων και της διαφάνειας, που πρέπει να ενυπάρχει στις σχέσεις μεταξύ κράτους πολίτη.
Ποια είναι τα στοιχεία που περιλαμβάνονται στην αντικειμενική υπόσταση του εγκλήματος;
Στην αντικειμενική υπόσταση του εγκλήματος της δωροδοκίας υπαλλήλου, ανήκουν ο δράστης του εγκλήματος, το αντικείμενο του εγκλήματος και η πράξη της προσβολής του εννόμου αγαθού.
Ποιος μπορεί να είναι ο δράστης του εγκλήματος στη Δωροδοκία υπαλλήλου;
Επειδή πρόκειται για ένα έγκλημα κοινό, δράστης του εγκλήματος του άρθρου 236 Π.Κ. μπορεί να είναι οποιοσδήποτε. Ωστόσο στην παράγραφο 3, πρόκειται για γνήσιο ιδιαίτερο έγκλημα, καθώς δράστης αυτού μπορεί να είναι μόνο κάποιο πρόσωπο, από αυτά που αναφέρονται στη συγκεκριμένη παράγραφο, ήτοι κάποιο πρόσωπο με εξουσία λήψης αποφάσεων ή ελέγχου στην επιχείρηση.
Ποιο είναι το αντικείμενο του εγκλήματος ;
Tο αντικείμενο του εγκλήματος στη Δωροδοκία υπαλλήλου, ήτοι ο αποδέκτης της εγκληματικής συμπεριφοράς, είναι η συγκεκριμένη υπηρεσία την οποία ο δράστης υποβαθμίζει με την πράξη του, καθώς δεν σέβεται το γεγονός ότι πρόκειται για ένα κρατικό φορέα.
Με ποιες μορφές εμφανίζεται, η πράξη προσβολής του εννόμου αγαθού;
Tο έννομο αγαθό στο συγκεκριμένο αδίκημα, προσβάλλεται με έξι μορφές. 1) με τη μορφή της προσφοράς σε υπάλληλο άμεσα ή μέσω τρίτου ωφελήματος οποιασδήποτε φύσης για τον εαυτό του ή για άλλον για ενέργεια ή παράλειψη του υπαλλήλου σε σχέση με την άσκηση των καθηκόντων του μελλοντική ή ήδη τελειωμένη, 2) με τη μορφή της υπόσχεσης σε υπάλληλο, άμεσα ή μέσω τρίτου ωφελήματος οποιασδήποτε φύσης, για τον εαυτό του ή για άλλον, για ενέργεια ή παράλειψη του υπαλλήλου, σε σχέση με την άσκηση των καθηκόντων του μελλοντική ή ήδη τελειωμένη, 3) με τη μορφή της παροχής σε υπάλληλο, άμεσα ή μέσω τρίτου ωφελήματος οποιασδήποτε φύσης, για τον εαυτό του ή για άλλον, για ενέργεια ή παράλειψη του υπαλλήλου σε σχέση με την άσκηση των καθηκόντων του, μελλοντική ή ήδη τελειωμένη, 4) με τη μορφή της προσφοράς υπόσχεσης ωφελήματος σε υπάλληλο, για ενέργεια ή παράλειψη αυτού, αντικείμενη στα καθήκοντά του, 5) με τη μορφή της μη αποτροπής από διευθυντές επιχείρησης ή άλλα πρόσωπα, που έχουν την εξουσία λήψης αποφάσεων ή ελέγχου σε επιχείρηση, κατά παραβίαση συγκεκριμένου καθήκοντος επιμέλειας, προσώπων που τελούν υπό τις εντολές ή τον έλεγχό τους από την τέλεση προς όφελος της επιχείρησης κάποιας από τις δοκιμαζόμενες στο νομό πράξεως, 6) με τη μορφή της τέλεσης δωροδοκίας, στα πρόσωπα που μνημονεύονται στην τέταρτη παράγραφο και υπό τις αναφερόμενες σε αυτήν προϋποθέσεις
Τι προβλέπει ο νόμος για την υποκειμενική υπόσταση, που θα πρέπει να υφίσταται στο συγκεκριμένο αδίκημα στη Δωροδοκία υπαλλήλου;
Eκ του χαρακτήρα του εγκλήματος και σε συνδυασμό με τα άρθρα 26 και 18 π.κ. προκύπτει, πως ο νόμος θέλει τουλάχιστον ενδεχόμενο δόλο, άρα δόλο οποιουδήποτε βαθμού, για όλα τα στοιχεία της αντικειμενικής υπόστασης.
Ποιες είναι οι κυρώσεις που προβλέπει ο νόμος, για το συγκεκριμένο αδίκημα;
Για την πρώτη παράγραφο του άρθρου 236 Π.Κ., προβλέπεται φυλάκιση μέχρι τρία χρόνια ή χρηματική ποινή. Για τη δεύτερη παράγραφο του άρθρου 236 Π.Κ., προβλέπεται κάθειρξη μέχρι 8 χρόνια και χρηματική ποινή, για την τρίτη παράγραφο του άρθρου 236 Π.Κ., προβλέπεται φυλάκιση μέχρι δύο χρόνια ή χρηματική ποινή, εφόσον δεν τιμωρείται βαρύτερα η πράξη με άλλη διάταξη.