Είναι γεγονός πως όλοι μας έχουμε ανάγκη, από ένα ήρεμο περιβάλλον στο σπίτι που κατοικούμε, χωρίς οχλήσεις από γειτονικά ακίνητα. Το δικαίωμα μας λοιπόν, για ένα περιβάλλον κατοικίας ελεύθερο από ρύπους, μπορεί να προσβληθεί από εκπομπές ρύπων, καπνού αναθυμιάσεων, αλλά και από ενοχλητικό θόρυβο, όπως θα εξετάσουμε στο παρόν άρθρο. Σε περίπτωση μάλιστα που οι θόρυβοι που προκαλούνται είναι τόσο ισχυροί, που μπορούν να αποβούν απειλητικοί για την υγεία των κατοίκων, τότε πέρα από το γενικό δικαίωμα της προσωπικότητας που προσβάλλεται, επέρχεται και προσβολή του ειδικότερου δικαιώματος της υγείας.
Ποιες είναι οι περιπτώσεις Ηχορύπανσης
Συνήθεις περιπτώσεις ενοχλητικών θορύβων, από γειτονικά ακίνητα είναι το σύρσιμο τραπεζιών, η βροντή από το περπάτημα, οι δυνατές φωνές, τα ηχηρά γέλια, τα γαυγίσματα σκύλων, οι μουσικές με υψηλή ένταση σε στερεοφωνικά κ.α. Αυτοί οι έντονοι και ενοχλητικοί θόρυβοι, έχουν ως αποτέλεσμα να παρεμποδίζεται σοβαρά, η ανενόχλητη και ελεύθερη χρήση της κατοικίας και να βλάπτεται η ψυχική υγεία των κατοίκων, αφού δεν μπορούν να ηρεμήσουν και να χαλαρώσουν, μέσα στο ίδιο τους το σπίτι, κάτι που οδηγεί αναμφίβολα στην παράνομη προσβολή της προσωπικότητάς τους.
Για τη προστασία από τις παράνομες ενέργειες εκπομπής θορύβων εκ γειτονικού ακινήτου, θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν σύμφωνα με τη νομοθεσία, οι διατάξεις περί προσβολής της προσωπικότητας ή της διατάραξης της νομής, ασκώντας κατ’ αρχήν αίτηση ασφαλιστικών μέτρων και εν συνεχεία τακτική αγωγή, ζητώντας να παύσει η προσβολή της προσωπικότητάς των θιγόμενων ή η διατάραξη της νομής τους, εκ της ενέργειας των κατοίκων του γειτονικού ακινήτου, να απαγορευτεί κάθε προσβολή ή διατάραξή της νομής των θιγόμενων εκ των θορύβων στο μέλλον, ζητώντας παράλληλα να απειληθεί χρηματική ποινή σε βάρος των γειτόνων που θορυβούν για κάθε μελλοντική παράβαση.
Ειδικότερα, στο άρθρο 57 του Αστικού Κώδικα αναφέρεται πως «όποιος προσβάλλεται παράνομα στην προσωπικότητά του έχει δικαίωμα να απαιτήσει να αρθεί η προσβολή και να μην επαναληφθεί στο μέλλον … Αξίωση αποζημίωσης σύμφωνα με τις διατάξεις για τις αδικοπραξίες δεν αποκλείεται …». Το εν λόγω ιδιωτικό δικαίωμα στην προσωπικότητα, έχει περισσότερες εκφάνσεις που συνιστούν ειδικότερα δικαιώματα, όπως το δικαίωμα στη τιμή, το δικαίωμα στην υγεία, το δικαίωμα στη ζωή κ.α. Η χωρίς οχλήσεις απόλαυση της χρήσης και της ωφέλειας των αγαθών, που αποτελούν τον ζωτικό περιβαλλοντικό χώρο για την ανάπτυξη της ανθρώπινης προσωπικότητας, αποτελεί αυτοτελή έκφανση του δικαιώματος της προσωπικότητας, που προστατεύεται εκ των διατάξεων των άρθρων 57 και 59 ΑΚ. Οι θόρυβοι από γειτονικό ακίνητο αποτελούν αναμφίβολα, προσβολή της προσωπικότητας καθώς επέρχεται διατάραξη του στοιχείου του ζωτικού χώρου του θιγόμενου. Μάλιστα, η παράνομη προσβολή, δεν είναι απαραίτητο να είναι και υπαίτια. Εκ των αναφερθέντων συνάγεται ασφαλώς, πως η απόλαυση ενός ήρεμου περιβάλλοντος χωρίς ενοχλητικούς θορύβους, αποτελεί μια έκφανση του δικαιώματος επί της προσωπικότητας. Προσβολή του δικαιώματος υφίσταται και στη περίπτωση, που διαταράσσεται η ωφέλεια εκ της απολαύσεως του φυσικού περιβάλλοντος, όσον αφορά την ατμόσφαιρα με την εκπομπή ρύπων όπως καπνού, αναθυμιάσεων αλλά και θορύβων (ηχορύπανση).
Σε περίπτωση που η εκπομπή είναι τόσο ισχυρή, ώστε να συνιστά απειλή για την υγεία των θιγόμενων, τότε επέρχεται προσβολή και ως προς μία επιπλέον έκφανση του γενικού δικαιώματος της προσωπικότητας, εκείνης που αφορά το ειδικότερο δικαίωμα στην υγεία. Οι εκπομπές θορύβων είναι πάντοτε παράνομες, καθώς αντίκεινται σε ρητές απαγορευτικές διατάξεις του νόμου. Ειδικότερα, στο άρθρο 417 του Ποινικού Κώδικα περί διαταράξεως ησυχίας, στα άρθρα 1 και 3 του α.ν. 2520/1940, στην Υγειονομική διάταξη Α5/3010/14.8.1985 και στην Αστυνομική διάταξη 1/1991.
Συγκεκριμένα, τις αξιώσεις που απορρέουν εκ του άρθρου 57 Αστικού Κώδικα επί προσβολής της προσωπικότητας, μπορεί να ασκήσει ο προσβαλλόμενος όχι μόνο με τακτική αγωγή, αλλά και με αίτηση λήψεως ασφαλιστικών μέτρων, για την προσωρινή ρύθμιση κατάστασης. Μάλιστα, κατά το άρθρο 1003 ΑΚ, ο κύριος ακινήτου δεν έχει υποχρέωση να ανέχεται εκπομπές θορύβου κ.λπ. από άλλο γειτονικό ακίνητο και συνεπώς δικαιούται να ζητήσει να απαγορευθούν αυτές οι προσβολές, αξιώνοντας να αρθούν και να μη επαναληφθούν στο μέλλον, καθόσον παραβλάπτουν σημαντικά τη χρήση του ακινήτου και δε προέρχονται, εκ της συνήθους χρήσεως των ακινήτων της περιοχής. Η παρεχόμενη προστασία μπορεί να πραγματοποιηθεί, είτε με τακτική αγωγή περί διαταράξεως κυριότητας κατά το άρθρο 1108 ΑΚ, είτε με τακτική αγωγή περί διαταράξεως της νομής κατά το άρθρο 989 ΑΚ, είτε δια της αιτήσεως ασφαλιστικών μέτρων, για την προσωρινή προστασία της νομής του προσβαλλομένου, λόγω διαταράξεως. Επισημαίνεται πως, επί ασφαλιστικών μέτρων δεν μπορούν να ζητηθούν και οι δύο μορφές προστασίας ταυτόχρονα, διότι για την μεν προσβολή στην προσωπικότητα αρμόδιο είναι το Μονομελές Πρωτοδικείο, ενώ για την προστασία της νομής από την συρρέουσα διατάραξη αυτής, αρμόδιο είναι το Ειρηνοδικείο.
Συμπερασματικά
Συνοψίζοντας, η νομοθεσία του αστικού κώδικα και όχι μόνο παρέχει ευρύτατη προστασία στους θιγόμενους που δε δύνανται να ηρεμήσουν στην οικεία τους, εκ των έντονων θορύβων από κάποιο γειτονικό ακίνητο. Οι νομικές βάσεις για τη προάσπιση των δικαιωμάτων σας είναι αρκετές, τόσο σε επίπεδο ασφαλιστικών μέτρων, όσο και σε επίπεδο τακτικών αγωγών, ώστε να μπορέσετε μέσα από τη δικαστηριακή προστασία, να απολαύσετε το αγαθό της ψυχικής ηρεμίας και γαλήνης στη κατοικίας σας, τόσο εσείς όσο και η οικογένειά σας.