Αποποίηση κληρονομιάς από ανήλικο. Δεν είναι λίγες περιπτώσεις, κατά τις οποίες ανήλικοι καθίστανται κληρονόμοι, χωρίς να το ξέρουν ούτε οι ίδιοι, ούτε οι γονείς τους, έχοντας την πεποίθηση πώς η προθεσμία αποποίησης, ξεκινά από την ενηλικίωσή τους. Η μη εμπρόθεσμη ή καθόλου όμως αποποίηση των ανηλίκων από τους γονείς τους, έχει ως αποτέλεσμα να κληρονομούν οι ανήλικοι μεγάλα χρέη, χωρίς να ευθύνονται, καθώς βρίσκονται σε μια ανέμελη ηλικία, στην οποία δεν αποφασίζουν οι ίδιοι για τις υποχρεώσεις τους, αλλά οι γονείς τους, που έχουν την επιμέλεια τους.
Ποια είναι η διαδικασία, που θα πρέπει να ακολουθήσουν οι γονείς των ανηλίκων τέκνων, που επιθυμούν να αποποιηθούν κληρονομιά, για λογαριασμό των ανηλίκων τέκνων τους;
Aρχικά, θα πρέπει να επισημανθεί πως σύμφωνα με το άρθρο 1527 α.κ., η κληρονομία που επάγεται σε ανήλικο, θεωρείται πώς γίνεται αποδεκτή πάντοτε με το ευεργέτημα της απογραφής. Ως εκ τούτου, η κληρονομιά που αποκτάται από τον ανήλικο, αποτελεί χωριστή ομάδα περιουσίας, ανεξάρτητη από την άλλη περιουσία που έχει ο ανήλικος κληρονόμος. Ωστόσο, σε περίπτωση που οι γονείς επιθυμούν να αποποιηθούν την κληρονομιά για λογαριασμό του ανήλικου, χωρίς όμως να εμπλακούν στη διαδικασία της απογραφής, θα πρέπει να ακολουθήσουν τη δικαστηριακή οδό, καθώς χρειάζεται άδεια του δικαστηρίου για να αποποιηθεί ο γονέας στο όνομα του ανήλικου, την κληρονομιά που έχει επαχθεί στον ανήλικο. Σκοπός του νομοθέτη είναι, να προστατεύσει τον ανήλικο, καθώς η αποποίηση κληρονομιάς, φαίνεται αρχικά ως μια ενέργεια που μπορεί να βλάψει τον ανήλικο. Ωστόσο, σε αρκετές περιπτώσεις η κληρονομιά που επάγεται από τον θανόντα κληρονομούμενο στον ανήλικο, μπορεί να έχει αυξημένο παθητικό και ως εκ τούτου να κινδυνεύει ο ανήλικος να ζημιωθεί, αντί να ωφεληθεί από αυτή. θα πρέπει λοιπόν, οι γονείς του ανήλικου τέκνου, να καταθέσουν αίτηση για την έκδοση της αναφερθείσας απόφασης, στη γραμματεία του κατά τόπον αρμόδιου ειρηνοδικείου, που δεν είναι άλλο από το Ειρηνοδικείο, στην περιφέρεια του οποίου κατοικεί ο ανήλικος και η διαδικασία που θα ακολουθηθεί είναι αυτή της εκούσιας δικαιοδοσίας.
Για να καταστεί παραδεκτή, η συζήτηση της αιτήσεως για παροχή άδειας που κατατίθεται από τους γονείς, θα πρέπει να επιδοθούν αντίγραφα αυτής στον εισαγγελέα πλημμελειοδικών, της ίδιας περιφέρειας στην οποία ανήκει το Ειρηνοδικείο, στο οποίο κατατέθηκε η αίτηση. Για άλλη μια φορά, η δικονομία αυξάνει τον δίκτυ ασφαλείας προκειμένου, να προστατεύσει την ανηλικότητα από τυχόν σφάλματα γονέων, ικανά να βλάψουν τον ανήλικο. Θα πρέπει οι γονείς να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί, ως προς την προθεσμία μέσα στην οποία θα πρέπει να λάβει χώρα η αποποίηση. Κατά το νόμο, ο κληρονόμος θα πρέπει να αποποιηθεί την κληρονομιά, μέσα σε αποκλειστική προθεσμία τεσσάρων μηνών, που αρχίζει από τότε που έμαθε την επαγωγή και το λόγο της (ημερομηνία του θανάτου του κληρονομούμενου). Σημαντικό είναι να λεχθεί πως, στην επαγωγή από Διαθήκη το τετράμηνο ξεκινά μετά από τη δημοσίευση διαθήκης. Μάλιστα, κατά το άρθρο 1847 παράγραφος 3Α, επέρχεται αναστολή της προθεσμίας αποποίησης για όσους λόγους αναστέλλεται και η παραγραφή. Από την ημέρα λοιπόν που ο γονέας ανήλικου τέκνου, καταθέσει στο δικαστήριο την αίτηση για παροχή άδειας αποποίησης για λογαριασμό του ανηλίκου τέκνου του, μέχρι την έκδοση οριστικής απόφασης επί της κατατεθείσας αιτήσεως, η τετράμηνη προθεσμία για αποποίηση αναστέλλεται. Σε περίπτωση που δεν υποβληθεί σχετική αίτηση από τους γονείς, εντός της προθεσμίας για αποποίηση, επέρχεται πλασματική αποδοχή της κληρονομιάς σε βάρος του ανηλίκου, (αν υποτεθεί πως η κληρονομιά έχει μεγαλύτερο παθητικό από ενεργητικό).
Έστω κι αν ο ανήλικος κληρονομεί με το ευεργέτημα της απογραφής, έχει την υποχρέωση μέσα σε ένα έτος από την ενηλικίωσή του, ήτοι μέχρι την ηλικία των 19 ετών, να προβεί σε σύνταξη της απογραφής για να μην εκπέσει του ευεργετήματος της απογραφής. Επισημαίνεται πως η συγκεκριμένη αποδοχή της κληρονομιάς είναι πλασματική, καθώς δεν οφείλεται στη βούληση του ανηλίκου να γίνει κληρονόμος, αλλά στο γεγονός ότι υπάρχει το χρονικό διάστημα της αποποίησης ήδη, το περιβόητο τετράμηνο. Ο νόμος βέβαια έχοντας προνοήσει, παρέχει και εκ των υστέρων τη δυνατότητα ακυρώσεως της αποδοχής κληρονομιάς του ανήλικου, αν αποδειχθεί πώς οι γονείς του έχασαν το τετράμηνο, λόγω ουσιώδους πλάνης τους. Μία πλάνη θεωρείται νομικά ουσιώδης, όταν αναφέρεται σε σημείο τόσο σπουδαίο για την όλη δικαιοπραξία, ώστε σε περίπτωση που το πρόσωπο γνώριζε την πραγματική κατάσταση, δεν θα επιχειρούσε τη δικαιοπραξία. Δεν θεωρείται όμως ουσιώδης η πλάνη, σχετικά με το ενεργητικό και το παθητικό της κληρονομιάς.
Συμπερασματικά
Συνοψίζοντας, οι γονείς θα πρέπει να είναι ιδιαιτέρως προσεκτικοί και ενημερωμένοι, για το νομικό πλαίσιο που ισχύει στις περιπτώσεις επαγωγής κληρονομιάς από ανήλικο τέκνο, καθώς οι ίδιοι θα πρέπει να πραγματοποιήσουν με σοβαρότητα τις διαδικασίες, ώστε να αποφύγει το ανήλικο τέκνο, χωρίς να ευθύνεται να επιβαρυνθεί με χρέη. Τονίζεται πως, παρά το γεγονός πως ο ανήλικος αποδέχεται την κληρονομιά πάντοτε με το ευεργέτημα της απογραφής και δεν ευθύνεται με την προσωπική του περιουσία, για τα χρέη της κληρονομίας αλλά μόνο μέχρι το ύψος αυτής, έχει μόλις ένα έτος μετά την ενηλικίωσή του, να πραγματοποιήσει τη διαδικασία της απογραφής, ειδάλλως θα εκπέσει του ευεργετήματος.