Σύμφωνα με τον Άρθρο 1532 του Αστικού Κώδικα, η γονική μέριμνα μπορεί να ανακληθεί από έναν γονέα μόνο εάν υπάρχουν ειδικοί λόγοι, οι οποίοι συμπεριλαμβάνουν:
- Παράβαση των υποχρεώσεων που ανατίθενται στον γονέα από το νόμο, όπως η αμέλεια στην ικανοποίηση των βασικών αναγκών του παιδιού, σωματική ή ψυχική κακοποίηση, σεξουαλική κακοποίηση, εκθέτοντας το παιδί σε κίνδυνο ή παραλείποντας να του παράσχει εκπαίδευση και φροντίδα.
- Κατάχρηση των εξουσιών που προκύπτουν από τη γονική μέριμνα, όπως η αυθαίρετη λήψη αποφάσεων που αφορούν το παιδί, εκμετάλλευση του παιδιού ή χρήση του για σκοπούς που δεν εξυπηρετούν το καλό του.
- Αδυναμία εκτέλεσης των γονικών καθηκόντων λόγω σωματικής ή ψυχικής ανικανότητας, σοβαρής παραβατικής συμπεριφοράς ή άλλων συνθηκών που καθιστούν αδύνατη τη φροντίδα και προστασία του παιδιού.
- Οι ανωτέρω έννοιες όπως η “παράβαση των υποχρεώσεων που ανατίθενται από το νόμο,” η “κατάχρηση των εξουσιών που προκύπτουν από τη γονική μέριμνα,” και η “αδυναμία εκτέλεσης των γονικών καθηκόντων” ερμηνεύονται από τα δικαστήρια βάσει του καλού του παιδιού.
Η αδυναμία εκτέλεσης των γονικών καθηκόντων μπορεί να προκαλείται από πολλούς παράγοντες. Σε κάποιες περιπτώσεις, αυτή η αδυναμία μπορεί να είναι αποτέλεσμα της σωματικής ή ψυχικής ανικανότητας του γονέα, της σοβαρής παραβατικής συμπεριφοράς του, ή άλλων παρόμοιων προβλημάτων που τον εμποδίζουν να παρέχει αποτελεσματική φροντίδα και προστασία στο παιδί.
Για παράδειγμα, η σοβαρή ασθένεια, η αναπηρία ή ακόμη και η φυλάκιση ενός γονέα μπορεί να τον καθιστούν ανίκανο να ασκήσει τον ρόλο του γονιού. Επιπλέον, η τοξικομανία, ο αλκοολισμός ή η γενική ανεύθυνη συμπεριφορά είναι παραδείγματα που δείχνουν την αδυναμία ενός γονέα να εκπληρώσει τα καθήκοντα της γονικής μέριμνας.
Η απόφαση να αφαιρεθεί η γονική μέριμνα από έναν γονέα αποτελεί μια σοβαρή ενέργεια και πρέπει να ληφθεί μόνο όταν υπάρχουν ειδικοί λόγοι που απαιτούν την προστασία του παιδιού. Η διαδικασία αφαίρεσης της γονικής μέριμνας είναι πολύπλοκη και μπορεί να διαρκέσει αρκετό χρόνο. Η αφαίρεση της γονικής μέριμνας είναι μια σοβαρή διαδικασία που μπορεί να έχει σημαντικές επιπτώσεις στη ζωή ενός παιδιού.
Σύμφωνα με τον Αστικό Κώδικα, η γονική μέριμνα μπορεί να αφαιρεθεί από έναν γονέα μόνο όταν υπάρχουν ειδικοί λόγοι που θέτουν σε κίνδυνο την σωματική, ψυχική ή ηθική υγεία του παιδιού. Οι ειδικοί λόγοι που μπορούν να οδηγήσουν στην αφαίρεση της γονικής μέριμνας περιλαμβάνουν:
Κακοποίηση ή αμέλεια προς το παιδί από τον γονέα, συμπεριλαμβανομένης της σωματικής βίας, της σεξουαλικής κακοποίησης, της ψυχολογικής κακοποίησης ή της παραμέλησης των βασικών αναγκών του παιδιού.
Εξάρτηση του γονέα από ουσίες ή αλκοόλ, που μπορεί να οδηγήσει σε επικίνδυνη συμπεριφορά απέναντι στο παιδί. Ανικανότητα του γονέα να φροντίσει το παιδί λόγω ψυχικής ή σωματικής αναπηρίας.
Σοβαρή παραβατική συμπεριφορά του γονέα, όπως συμμετοχή σε εγκληματικές δραστηριότητες.
Σύμφωνα με τον Αστικό Κώδικα, η γονική μέριμνα αποτελεί το καθήκον και το δικαίωμα των γονέων να φροντίζουν για την ανατροφή, την εκπαίδευση και την προστασία του παιδιού τους.
Περιλαμβάνει τη φροντίδα των βασικών αναγκών του παιδιού, τη διαχείριση της περιουσίας του, και την εκπροσώπησή του, αποτελώντας την γενική έκφραση της φροντίδας προς το παιδί.
Παραβίαση αυτών των καθηκόντων μπορεί να οδηγήσει στην αφαίρεση της γονικής μέριμνας και στην προστασία του παιδιού. Ο δικηγόρος Οικογενειακού δικαίου Κωνσταντίνος Καμουζής θα εξετάσει όπως και αναλύσει εις βάθος την δική σας υπόθεση.
Παραδείγματα παραβίασης των καθηκόντων του γονέα περιλαμβάνουν:
- Μια μητέρα που δεν παρέχει αρκετή διατροφή ή ιατρική φροντίδα στο παιδί της.
- Ένας πατέρας που κακοποιεί σωματικά ή ψυχολογικά το παιδί του.
- Ένας γονέας που εκθέτει το παιδί του σε επικίνδυνες καταστάσεις, όπως να αφήνει το παιδί μόνο του στο σπίτι ή να το βάζει σε επαφή με ενήλικες που μπορεί να αποτελούν κίνδυνο.
- Ένας γονέας που αρνείται να στείλει το παιδί του στο σχολείο.
- Ένας γονέας που χρησιμοποιεί το παιδί του για παράνομους ή επικίνδυνους σκοπούς, όπως εκμετάλλευση στον εργασιακό χώρο ή σεξουαλική κακοποίηση.
Εάν υποψιάζεστε ότι ένας γονέας παραβιάζει τα καθήκοντά του έναντι του παιδιού, μπορείτε να υποβάλετε αίτηση στο δικαστήριο για αφαίρεση της γονικής μέριμνας από τον εν λόγω γονέα. Η αίτηση αυτή πρέπει να υποβληθεί συνήθως στην εκάστοτε δικαιοδοσία, και πρέπει να συνοδεύεται από αποδεικτικά στοιχεία που δείχνουν την παράβαση των γονικών καθηκόντων.
Η διαδικασία αφαίρεσης της γονικής μέριμνας είναι σοβαρή και πολύπλοκη και πρέπει να γίνει με προσοχή και νομική συμβουλή. Στην Ελλάδα, αυτή η διαδικασία ρυθμίζεται από τον Αστικό Κώδικα. Σε περίπτωση που αποφασιστεί η αφαίρεση της γονικής μέριμνας, η μέριμνα μπορεί να ανατεθεί σε άλλον γονέα, τρίτο πρόσωπο ή φορέα εποπτείας των παιδιών.
Είναι σημαντικό να συμβουλευτείτε έναν ειδικευμένο δικηγόρο στον τομέα του οικογενειακού δικαίου για να σας καθοδηγήσει στην αντιμετώπιση αυτής της δύσκολης κατάστασης.