Σύμφωνα με τον Ελληνικό Αστικό Κώδικα, ένας σύζυγος που βρίσκεται σε διάσταση ή έχει χωρίσει με διαζύγιο μπορεί να δικαιούται διατροφή από τον άλλο σύζυγο, εάν πληρούνται οι ακόλουθες προϋποθέσεις:
- Ο δικαιούχος σύζυγος πρέπει να είναι αδύνατος να προβαίνει στην αυτοδιατροφή, πράγμα που σημαίνει ότι δεν μπορεί να καλύψει τις δικές του ανάγκες διαβίωσης με τα δικά του εισοδήματα ή περιουσία.
- Ο υπόχρεος σύζυγος πρέπει να έχει την οικονομική δυνατότητα να καταβάλει διατροφή.
Η ποσότητα της διατροφής που καταβάλλεται από τον υπόχρεο σύζυγο πρέπει να είναι ανάλογη με τις ανάγκες του δικαιούχου και τις οικονομικές δυνατότητες του υπόχρεου. Οι ανάγκες του δικαιούχου λαμβάνονται υπόψη με βάση το επίπεδο διαβίωσης που είχε κατά τη διάρκεια του γάμου, ενώ οι οικονομικές δυνατότητες του υπόχρεου εξετάζονται με βάση τα εισοδήματά του και την περιουσία του.
Το ποσό της διατροφής μπορεί να αυξηθεί ή να μειωθεί ανάλογα με τις αλλαγές στις ανάγκες του δικαιούχου ή τις οικονομικές δυνατότητες του υπόχρεου.
Η διατροφή μπορεί να καταβληθεί ως χρηματικό ποσό, σε μορφή αγαθών, ή σε συνδυασμό των δύο.
Η υποχρέωση παροχής διατροφής προς τον σύζυγο τερματίζεται σε αυτές τις περιπτώσεις:
- Όταν ο σύζυγος που είχε δικαίωμα σε διατροφή μπορεί πλέον να προβαίνει στην αυτοδιατροφή.
- Σε περίπτωση θανάτου του υποχρεούμενου συζύγου.
- Όταν ο δικαιούχος σύζυγος εισέλθει σε νέο γάμο.
- Κατά την διάρκεια της διάστασης, η διατροφή του συζύγου διατηρεί τον τρέχοντα τρόπο ζωής του.
- Αντίθετα, μετά το αμετάκλητο διαζύγιο, η διατροφή μπορεί να είναι προσωρινή και εν συνεχεία να αξιώνεται ως μεταγαμιαία διατροφή.
Η διαδικασία αξίωσης διατροφής συζύγου μπορεί να εκκινήσει είτε μέσω δικαστικής οδού είτε με εξωδικαστική συμφωνία.
Στην περίπτωση δικαστικής αξίωσης, ο δικαιούχος σύζυγος μπορεί να υποβάλει αίτηση στο Μονομελές Πρωτοδικείο, ζητώντας τη χορήγηση διατροφής με εφαρμογή ασφαλιστικών μέτρων και προσωρινής διαταγής (ταχύρρυθμη διαδικασία) ή με κανονική αγωγή. Οι απαιτήσεις για τη χορήγηση διατροφής, καθώς και το ποσό της, πρέπει να περιλαμβάνονται στην αγωγή και στο δικόγραφο της αξίωσης διατροφής.
Αντίθετα, στην περίπτωση εξωδικαστικής αξίωσης (εάν τα μέρη συμφωνήσουν εκ των προτέρων), ο δικαιούχος σύζυγος μπορεί να επικοινωνήσει με τον υπόχρεο σύζυγο και να ζητήσει την χορήγηση διατροφής. Σε περίπτωση που ο υπόχρεος σύζυγος συμφωνήσει, οι δύο σύζυγοι μπορούν να καταρτίσουν έγγραφη συμφωνία διατροφής, την οποία πρέπει να υποβάλουν στον δικαστή για έγκριση.
Συνοψίζοντας, η διατροφή συζύγου αποτελεί υποχρέωση που μπορεί να προκύψει κατά τη διάρκεια της ένωσης και μετά από αυτήν. Η αξίωση διατροφής συζύγου μπορεί να επιτευχθεί είτε μέσω δικαστικής διαδικασίας είτε με συμφωνία των ενδιαφερομένων μερών.