Αρχικά, θα πρέπει να λεχθεί πως στη χώρα μας η διεκδίκηση των απαιτήσεων πραγματοποιείται με τη διαδικασία της αγωγής κατά κύριο λόγο. Σε ρητή δικάσιμο εξετάζεται το δικόγραφο της αγωγής από τους δικαστές, μαζί με το αποδεικτικό υλικό που το συνοδεύει. Το πρόσωπο που ασκεί την αγωγή ονομάζεται ενάγων και το πρόσωπο που είναι ο αποδέκτης μιας αγωγής, αποκαλείται εναγόμενος. Μετά από την ακρόαση των εμπλεκόμενων μερών και την αξιολόγηση των αποδείξεων, ο δικαστής προβαίνει στην έκδοση αποφάσεως.
Ωστόσο, λόγω των πολλών οφειλών στα χρόνια της κρίσης που αν εκδικάζονταν με τη συνήθη διαδικασία της αγωγής θα δημιουργούσαν υπερβολικό φόρτο στα δικαστήρια, υιοθετήθηκε ως λύση στη πληθώρα των οφειλών, η διαταγή πληρωμής. Στη περίπτωση της διαταγής πληρωμής, η διαδικασία που ακολουθείται χαρακτηρίζεται από μεγαλύτερη ταχύτητα. Συγκεκριμένα σε ειδικά οριζόμενες περιπτώσεις, ο νόμος παρέχει το δικαίωμα στον δανειστή να εισπράξει χρήματα από τον οφειλέτη του, χωρίς να ακολουθήσει τη πιο αργή διαδικασία της κατάθεσης μιας αγωγής. Μπορεί λοιπόν κατ΄εξαίρεση να ζητήσει από το δικαστή να εκδώσει έγγραφο, που να αναγνωρίζει πως ο οφειλέτης χρωστά συγκεκριμένο χρηματικό ποσό στον δανειστή και να υποχρεώνει τον οφειλέτη να καταβάλλει την οφειλή στον δανειστή.
Ποια είναι η διαδικασία για την διαταγή πληρωμής
Αναφορικά με τη διαδικασία της διαταγής πληρωμής, χρειάζεται πρώτα να ασκηθεί μια αίτηση στον αρμόδιο δικαστή. Έπειτα ο δικαστής εξετάζει την αίτηση μαζί με τα έγγραφα που τη συνοδεύουν και εφόσον κρίνει πως πληρούνται οι προϋποθέσεις που θέτει ο νόμος, αποφασίζει για το αν θα εκδώσει ή όχι διαταγή πληρωμής.
Ο νόμος θέτει συγκεκριμένες προϋποθέσεις για να εκδοθεί διαταγή πληρωμής, οι οποίες είναι οι ακόλουθες: α) να πρόκειται για χρηματική απαίτηση, να υπάρχει δηλαδή χρηματική οφειλή από τον οφειλέτη στον δανειστή, β) θα πρέπει να είναι ορισμένο το οφειλόμενο ποσό και αποδεικνύεται δια δημοσίων ή ιδιωτικών εγγράφων, γ) η οφειλή του ποσού θα πρέπει να μην εξαρτάται από κάποια αίρεση, καθώς σε περίπτωση αιρέσεως θα πρέπει να γίνει δικαστήριο ώστε να βεβαιωθεί η πλήρωση ή όχι της αιρέσεως, δ) θα πρέπει ο οφειλέτης να διαμένει στην Ελλάδα και να έχει γνωστή διεύθυνση. Μια διαταγή πληρωμής εκδίδεται σε χρονικό διάστημα από λίγες μέρες, μέχρι ένα μήνα ανάλογα με το δικαστηριακό φόρτο. Επισημαίνεται πως η διαδικασία για την έκδοση της γίνεται χωρίς τη παρουσία του οφειλέτη, ο οποίος λαμβάνει γνώση με την επίδοση της διαταγής πληρωμής από το δικαστικό επιμελητή.
Η επίδοση στον Οφειλέτη
Μετά λοιπόν από την έκδοση της διαταγής πληρωμής, ακολουθεί η επίδοση της στον οφειλέτη, ώστε να αρχίσουν να παράγονται τα έννομα αποτελέσματα. Τονίζεται πως η επίδοση γίνεται μόνο με δικαστικό επιμελητή και με κανέναν άλλον τρόπο. Μετά από την επίδοση της διαταγής, ο οφειλέτης έχει προθεσμία 15 εργάσιμων ημερών για να πραγματοποιήσει ανακοπή κατά της διαταγής. Η ανακοπή θα πρέπει να συνταχθεί και να κατατεθεί υποχρεωτικά από δικηγόρο. Στο δικόγραφο της ανακοπής αναλύονται οι ενστάσεις και οι διαφωνίες του οφειλέτη και είναι ιδιαιτέρως σημαντικό αυτή να γίνει, μέσα σε 15 ημέρες από την επίδοση της διαταγής. Μετά την άσκηση της ανακοπής, ορίζεται δικάσιμος και οι δύο πλευρές λαμβάνουν μέρος σε δίκη, προκείμενου να κριθεί αν ορθώς εκδόθηκε η διαταγή πληρωμής ή όχι.
Αν γίνει δεκτός όμως έστω και ένας λόγος από αυτούς που επικαλείται ο οφειλέτης στην ανακοπή, τότε η διαταγή πληρωμής ακυρώνεται και είναι σαν να μην έγινε ποτέ. Μετά τη παρέλευση των 15 ημερών, αν δεν ασκηθεί ανακοπή, ο νόμος υποχρεώνει τον δανειστή να επιδώσει ξανά την ίδια διαταγή πληρωμής στον οφειλέτη. Από τη νέα επίδοση ξεκινούν να τρέχουν 15 νέες εργάσιμες ημέρες, μέσα στις οποίες ο οφειλέτης έχει τη δυνατότητα να ασκήσει ανακοπή.
Κάτι ιδιαιτέρως σημαντικό όμως που θα πρέπει να γνωρίζετε είναι πως ενώ ο οφειλέτης έχει κατά το πρώτο δεκαπενθήμερο τη δυνατότητα να ασκήσει ανακοπή και να ζητήσει με ασφαλιστικά μέτρα να σταματήσει κάθε ενέργεια του δανειστή να εισπράξει το ποσό που ορίζει η διαταγή πληρωμής, μέχρι να εκδοθεί η δικαστηριακή απόφαση σχετικά με την ασκηθείσα ανακοπή του, τέτοια δυνατότητα δεν έχει αν παρέλθει το πρώτο δεκαπενθήμερο. Αν τελικά ο οφειλέτης αμελήσει και δεν ασκήσει ανακοπή, ούτε στο πρώτο δεκαπενθήμερο, ούτε στο δεύτερο δεκαπενθήμερο, η οφειλή του οφειλέτη (καθ’ου) αποκτά ισχύ δεδικασμένου, δεν είναι δηλαδή δεκτική αμφισβητήσεως.
Θα πρέπει λοιπόν ο εκάστοτε οφειλέτης με το που του επιδοθεί μια διαταγή πληρωμής, να μην αμελήσει και να απευθυνθεί άμεσα στο δικηγόρο του, ώστε να λάβει τη μέγιστη δυνατή νομική προστασία, καθώς σε αρκετές περιπτώσεις υπάρχουν βάσιμοι λόγοι που μπορούν να οδηγήσουν στην ακύρωση της διαταγής πληρωμής ή έστω στη μείωση του ποσού της οφειλής. Μάλιστα, όπως αναφέρθηκε το χρονικό διάστημα του πρώτου δεκαπενθημέρου είναι ιδιαιτέρως χρήσιμο, για να μπορέσει ο αποδέκτης της διαταγής να αμυνθεί αποτελεσματικά.
Συμπερασματικά
Συνοψίζοντας, πέρα από την άσκηση της αγωγής υπάρχει πια η δυνατότητα να ακολουθηθεί η διαδικασία της διαταγής πληρωμής, υπό συγκεκριμένες αυστηρά ορισμένες νομικές προϋποθέσεις. Σκοπός του νομοθέτη είναι να επιταχυνθούν οι διαδικασίες και να αποσυμφορηθεί ο δικαστηριακός φόρτος. Η διαδικασία όμως της διαταγής πληρωμής θα πρέπει να γίνεται από δικηγόρο, καθώς έχει πολλές νομικές ιδιαιτερότητες και ιδιαίτερα οι διαδικασίες της ανακοπής και της αναστολής εκτελέσεως κατά διαταγής πληρωμής.