Στον νόμο 3421/2005, στο άρθρο 13, περιγράφονται οι περιπτώσεις όπου κάποιος μπορεί να απαλλαγεί από την υποχρέωση να υπηρετήσει στον στρατό.
Οι λόγοι που μπορούν να οδηγήσουν σε απαλλαγή από τη στράτευση είναι οι εξής:
- Λόγοι υγείας.
- Αμετέκλητη καταδίκη από ποινικό δικαστήριο σε φυλάκιση ή για αδίκημα που επιφέρει την απώλεια της ιδιότητας του στρατιωτικού.
- Λόγοι που σχετίζονται με ευάλωτες ή ευπαθείς οικογένειες.
- Άτομα που εισέρχονται σε μοναστήρια του Αγίου Όρους ή του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων.
- Άτομα που έχουν αποκτήσει την ελληνική υπηκοότητα με ειδική διαδικασία.
- Ομογενείς που πληρούν τα κριτήρια ηλικίας και χώρας προέλευσης.
- Άτομα άνω των 33 ετών που επιθυμούν να απαλλαγούν από τη στρατιωτική υπηρεσία.
- Άτομα άνω των 45 ετών.
Επίσης, αξίζει να σημειωθεί ότι η αναβολή για λόγους υγείας, που είναι και η πιο συνηθισμένη αιτία απαλλαγής, χορηγείται μετά από γνωμάτευση της σχετικής στρατιωτικής υγειονομικής επιτροπής.
Για να αιτηθεί κάποιος απαλλαγή από τη στράτευση, πρέπει να υποβάλει αίτηση στην κατάλληλη στρατιωτική αρχή και να παράσχει τα απαραίτητα δικαιολογητικά, τα οποία διαφέρουν ανάλογα με την κατηγορία στην οποία ανήκει. Η αίτηση πρέπει να υποβληθεί εντός της προθεσμίας που καθορίζεται από τον νόμο, συνήθως εντός έξι μηνών από την ημερομηνία γέννησης του ατόμου. Εάν υποβληθεί εκτός προθεσμίας, μπορεί να απορριφθεί.
Η απόφαση για την απαλλαγή από την υποχρέωση στράτευσης εκδίδεται από την αρμόδια στρατιωτική αρχή, η οποία μπορεί να ζητήσει περαιτέρω διευκρινίσεις ή πρόσθετα έγγραφα από το άτομο που υποβάλλει το αίτημα. Σε περίπτωση που η αίτηση εγκριθεί, το άτομο απαλλάσσεται από την υποχρέωση στράτευσης και λαμβάνει μια αντίστοιχη επίσημη απόδειξη από την αρμόδια στρατιωτική αρχή.
Επιπλέον, υπάρχουν πολλές υπουργικές αποφάσεις που καθορίζουν τις περιπτώσεις απαλλαγής από την υποχρέωση στράτευσης. Για παράδειγμα, η απόφαση με αριθμό Φ.429.1/5/150045/Σ.11/4-1-06 του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας παρέχει τη δυνατότητα απαλλαγής από την υποχρέωση στράτευσης σε Έλληνες ομογενείς που προέρχονται από χώρες του πρώην Ανατολικού Συνασπισμού ή την Τουρκία και έχουν μεταναστεύσει στην Ελλάδα μετά την 1η Ιανουαρίου 1997.
Για να αποκτήσουν απαλλαγή από την υποχρέωση στράτευσης, οι άνθρωποι που εμπίπτουν σε μία από αυτές τις κατηγορίες πρέπει να υποβάλουν αίτηση στην αρμόδια στρατιωτική αρχή. Η αίτηση πρέπει να περιλαμβάνει τα αναγκαία έγγραφα, τα οποία διαφέρουν ανάλογα με την κατηγορία στην οποία ανήκει ο αιτούντας.
Σημαντικό είναι να υποβληθεί η αίτηση εντός της προθεσμίας που καθορίζεται από τον νόμο, η οποία συνήθως είναι εντός έξι μηνών από την ημερομηνία γέννησης του ατόμου. Εάν η αίτηση υποβληθεί εκτός προθεσμίας, μπορεί να απορριφθεί. Συνοψίζοντας, η απαλλαγή από την υποχρέωση στράτευσης γίνεται αποδεκτή μόνο αφού έχουν πληρούσει κάποια από τα προαναφερθέντα κριτήρια και έχει γίνει η αναγκαία αξιολόγηση από τις αρμόδιες στρατιωτικές αρχές.