Οι πραγματογνώμονες αποτελούν αναγκαίοι αρωγοί της δικαιοσύνης. Μέσω του θεσμού της πραγματογνωμοσύνης επιλύονται τεχνικά και επιστημονικά ζητήματα που δε θα μπορούσαν να διαλευκανθούν χωρίς την κατάρτιση και την εμπειρία των πραγματογνωμόνων επί των αντικειμένων που ο καθένας εξειδικεύεται.
Στο άρθρο 376 ΚΠολΔ παρέχεται εκ του νόμου η δυνατότητα στους πραγματογνώμονες να ζητήσουν οι ίδιοι να εξαιρεθούν ή να εξαιρεθούν από κάποιο διάδικο στις ακόλουθες περιπτώσεις:1) αν συντρέχει κάποιος από τους λόγους του άρθρου 52 πργφ 1 εδ. ά έως ΄γ και στ΄, 2)αν λόγο της υπαλληλικής τους ιδιότητας η προϊσταμένη τους αρχή τους απαγόρευσε έγγραφα να πραγματοποιήσουν τη πραγματογνωμοσύνη για λόγους που αφορούν την υπηρεσία τους, 3) στη περίπτωση που συντρέχει άλλος σπουδαίος λόγος.
Στο άρθρο 377 ΚΠολΔ δηλώνεται πως η εξαίρεση προτείνεται με γραπτή αίτηση του πραγματογνώμονα ή κάποιου από τους διαδίκους και προσκομίζεται είτε στον εντεταλμένο δικαστή που διόρισε τους πραγματογνώμονες είτε στο δικαστήριο. Μέσα σε 5 ημέρες αφότου κοινοποιήθηκε η απόφαση που διορίζει τους πραγματογνώμονες, θα πρέπει να έχει κατατεθεί στη γραμματεία του δικαστηρίου η αίτηση εξαίρεσης.Μόνο αν ο λόγος της εξαίρεσης προέκυψε εκ των υστέρων μπορεί να γίνει δεκτή η αίτηση εξαίρεσης μετά το πενθήμερο. Ακόμη η αίτηση μπορεί να πραγματοποιηθεί και με δήλωση στη γραμματεία του δικαστηρίου ή στον εντεταλμένο δικαστή που διόρισε τους πραγματογνώμονες. Είναι αναγκαίο η αίτηση για εξαίρεση να περιλαμβάνει τους λόγους της εξαίρεσης αλλιώς είναι απαράδεκτη. Η συγκεκριμένη αίτηση δικάζεται κατά τη διαδικασία των άρθρων 686 επ.ΚΠολΔ και δεν απαιτείται να στρέφεται κατά συγκεκριμένου προσώπου, είναι αναγκαίο όμως να καλούνται κατά τη συζήτηση τόσο οι διάδικοι όσο και ο πραγματογνώμονας.
Ακολουθήστε τον Κωνσταντίνο Καμουζή στο Facebook
Τέλος, το Δικαστήριο παράλληλα με την εξαίρεση διορίζει άλλον ή άλλους πραγματογνώμονες για να διενεργηθεί η πραγματογνωμοσύνη, καταρχήν από τον κατάλογο των πραγματογνωμόνων, με την επιλογή προσώπου που έχει την ίδια ειδικότητα, ή άλλη ειδικότητα αν η απαιτούμενη διάγνωση της διαφοράς μπορεί να γίνει από ειδικό άλλου επιστημονικού ή τεχνικού κλάδου.