Η γονική παροχή είναι μια νομική διαδικασία κατά την οποία ένας γονέας μεταβιβάζει περιουσιακά στοιχεία (ακίνητα, χρήματα, μετοχές κ.λπ.) στα παιδιά του ή σε άλλους συγγενείς πρώτου βαθμού χωρίς αντάλλαγμα.
Ωστόσο, υπάρχουν περιπτώσεις όπου η γονική παροχή μπορεί να αμφισβητηθεί και να οδηγήσει σε νομικές διαμάχες. Η προσβολή συμβολαίου γονικής παροχής συμβαίνει όταν ένα ή περισσότερα μέρη θεωρούν ότι η μεταβίβαση έγινε παράνομα, υπό πίεση ή με παραβίαση του νόμου.
Στο άρθρο αυτό θα αναλύσουμε τι είναι η γονική παροχή, ποιοι μπορούν να την προσβάλουν, ποιες είναι οι βασικές νομικές αιτίες προσβολής της και πώς μπορεί να κινηθεί κάποιος δικαστικά.
Τι είναι η Γονική Παροχή;
Η γονική παροχή είναι ένας τρόπος πρόωρης μεταβίβασης περιουσιακών στοιχείων από γονείς σε παιδιά, χωρίς την ύπαρξη αντάλλαγματος. Ουσιαστικά, λειτουργεί ως προκαταβολή κληρονομιάς και διευκολύνει τη διανομή περιουσίας πριν από τον θάνατο του γονέα.
Για να είναι έγκυρη, η γονική παροχή πρέπει να γίνει μέσω συμβολαιογράφου και να καταχωρηθεί στο Υποθηκοφυλακείο ή το Κτηματολόγιο, εάν αφορά ακίνητο.
Ωστόσο, σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να προσβληθεί είτε από τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας είτε από τρίτα πρόσωπα.
Πότε Μπορεί να Προσβληθεί ένα Συμβόλαιο Γονικής Παροχής;
Ένα συμβόλαιο γονικής παροχής μπορεί να προσβληθεί νομικά σε περιπτώσεις όπως:
1. Παραβίαση της Νόμιμης Μοίρας
Σύμφωνα με το ελληνικό κληρονομικό δίκαιο, κάθε παιδί δικαιούται ένα ελάχιστο ποσοστό της περιουσίας του γονέα (νόμιμη μοίρα).
Αν ένας γονέας μεταβιβάσει όλη του την περιουσία μέσω γονικής παροχής σε ένα μόνο παιδί, τα υπόλοιπα παιδιά μπορούν να προσβάλουν τη μεταβίβαση ως παραβίαση της νόμιμης μοίρας.
2. Ελαττωματική Βούληση (Πίεση, Απειλή, Δόλος)
Εάν αποδειχθεί ότι ο γονέας μεταβίβασε την περιουσία υπό πίεση, απειλή ή εξαπάτηση, το συμβόλαιο μπορεί να προσβληθεί και να ακυρωθεί.
Παραδείγματα:
Αν ένα παιδί εξανάγκασε τον γονέα να του μεταβιβάσει ακίνητο υπό απειλή.
Αν ο γονέας είχε ψυχική ή νοητική ανεπάρκεια και δεν είχε πλήρη αντίληψη της πράξης του.
3. Πλαστογραφία ή Παρατυπίες στο Συμβόλαιο
Αν το συμβόλαιο γονικής παροχής περιέχει πλαστογραφημένες υπογραφές ή έχει συνταχθεί με παρατυπίες, μπορεί να προσβληθεί.
Για παράδειγμα:
Αν αποδειχθεί ότι ο γονέας δεν υπέγραψε ποτέ το συμβόλαιο.
Αν ο συμβολαιογράφος δεν τήρησε τις νόμιμες διαδικασίες.
4. Καταδολίευση Πιστωτών
Αν η γονική παροχή έγινε με σκοπό να αποφευχθεί η πληρωμή χρεών ή να αποκρυφθεί περιουσία από δανειστές, μπορεί να προσβληθεί από τράπεζες, πιστωτές ή το δημόσιο.
Αυτό συμβαίνει όταν κάποιος γονέας, για να αποφύγει κατασχέσεις, μεταβιβάζει ακίνητα στα παιδιά του.
Ποιοι Μπορούν να Προσβάλουν τη Γονική Παροχή;
✔ Άλλα τέκνα ή κληρονόμοι, που θεωρούν ότι παραβιάστηκε η νόμιμη μοίρα τους.
✔ Πιστωτές του γονέα, αν η γονική παροχή έγινε για να αποφευχθεί η αποπληρωμή χρεών.
✔ Ο ίδιος ο γονέας, αν ισχυριστεί ότι εξαπατήθηκε ή πιέστηκε να υπογράψει το συμβόλαιο.
✔ Το ελληνικό δημόσιο, σε περιπτώσεις φοροδιαφυγής ή καταδολίευσης.
Διαδικασία Προσβολής Συμβολαίου Γονικής Παροχής
Η προσβολή συμβολαίου γονικής παροχής γίνεται μέσω αγωγής στα πολιτικά δικαστήρια. Τα βασικά βήματα περιλαμβάνουν:
1. Νομική Έρευνα και Συγκέντρωση Αποδεικτικών
Το πρώτο βήμα είναι η συλλογή στοιχείων που αποδεικνύουν τους ισχυρισμούς του προσφεύγοντος. Αυτά μπορεί να περιλαμβάνουν:
Συμβόλαια και επίσημα έγγραφα.
Ιατρικές γνωματεύσεις (αν υπάρχει υποψία νοητικής ανεπάρκειας του γονέα).
Μαρτυρίες.
2. Κατάθεση Αγωγής στο Δικαστήριο
Η αγωγή κατατίθεται στο αρμόδιο Πρωτοδικείο της περιοχής όπου βρίσκεται το ακίνητο ή όπου έγινε η συναλλαγή.
3. Δικαστική Διαδικασία
Οι διάδικοι παρουσιάζουν τις θέσεις τους στο δικαστήριο.
Ο δικαστής εξετάζει τα αποδεικτικά στοιχεία και εκδίδει απόφαση.
Αν το δικαστήριο κρίνει ότι η γονική παροχή είναι παράνομη, μπορεί να διατάξει:
✔ Ακύρωση του συμβολαίου.
✔ Αποζημίωση των ζημιωθέντων μερών.
✔ Επιστροφή του περιουσιακού στοιχείου στον αρχικό ιδιοκτήτη.
Συνέπειες Ακύρωσης Γονικής Παροχής
Αν ένα συμβόλαιο γονικής παροχής ακυρωθεί, τότε:
Το περιουσιακό στοιχείο επιστρέφει στον γονέα ή στους νόμιμους κληρονόμους.
Αν είχε γίνει μεταπώληση σε τρίτους, αυτοί μπορεί να υποχρεωθούν να το επιστρέψουν.
Ο δικαιούχος που είχε λάβει τη γονική παροχή χάνει το δικαίωμά του.
Συμπέρασμα
Η γονική παροχή είναι μια συνηθισμένη πρακτική, αλλά δεν είναι πάντα αμετάκλητη. Σε πολλές περιπτώσεις, μπορεί να προσβληθεί και να ακυρωθεί για νομικούς λόγους, όπως η παραβίαση της νόμιμης μοίρας, η εξαπάτηση ή η καταδολίευση.
Αν αντιμετωπίζετε νομικό ζήτημα σχετικό με γονική παροχή, είναι σημαντικό να συμβουλευτείτε έναν δικηγόρο εξειδικευμένο στο κληρονομικό και εμπράγματο δίκαιο.
Ακολουθώντας τις σωστές νομικές διαδικασίες, μπορείτε να προστατέψετε τα κληρονομικά σας δικαιώματα και να διασφαλίσετε τη δίκαιη διανομή της περιουσίας.