Τι πρέπει να γνωρίζεις – Δικαιώματα & Διαδικασίες
Τι είναι το εργασιακό bullying;
Το εργασιακό bullying είναι μια μορφή ψυχολογικής βίας στον χώρο εργασίας. Συνήθως εκδηλώνεται με:
- Υποτίμηση των ικανοτήτων του εργαζομένου
- Λεκτική παρενόχληση ή ειρωνεία
- Απομόνωση από τους συναδέλφους
- Υπερβολική πίεση ή παράλογες απαιτήσεις
- Συστηματική ταπείνωση ή απειλές
Αν όλα αυτά συμβαίνουν συστηματικά, τότε δεν μιλάμε για απλό εκνευρισμό ή σύγκρουση χαρακτήρων. Μιλάμε για εργασιακή κακοποίηση που μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις στην ψυχική και σωματική υγεία του εργαζομένου.
Είναι ποινικό αδίκημα;
Το εργασιακό bullying δεν κατονομάζεται ρητά στον Ποινικό Κώδικα, αλλά μπορεί να ενταχθεί σε άλλες παραβάσεις όπως:
- Εξύβριση (άρθρο 361 Π.Κ.)
- Απειλή (άρθρο 333 Π.Κ.)
- Σωματική βλάβη (άρθρο 308 Π.Κ.)
- Παράνομη βία (άρθρο 330 Π.Κ.)
- Παράβαση εργατικής νομοθεσίας
Επίσης, αν ο δράστης είναι προϊστάμενος ή εργοδότης, μπορεί να υπάρχουν και παραβιάσεις εργατικού δικαίου.
Τι μπορεί να κάνει ο εργαζόμενος;
Αν κάποιος αντιμετωπίζει εργασιακό bullying, έχει δικαίωμα να κινηθεί νομικά και άμεσα. Τα δύο βασικά μέσα είναι:
1. Μήνυση – Ποινική Δίωξη
Ο εργαζόμενος μπορεί να υποβάλει έγκληση (μήνυση) κατά του ατόμου που τον παρενοχλεί.
Διαδικασία:
Η μήνυση κατατίθεται στο Αστυνομικό Τμήμα ή στον Εισαγγελέα.
Πρέπει να περιγράφονται συγκεκριμένα περιστατικά, με ημερομηνίες και μάρτυρες αν υπάρχουν.
Αν υπάρχουν μηνύματα, email, βίντεο, όλα αυτά ενισχύουν την υπόθεση.
Προθεσμία:
Η έγκληση πρέπει να γίνει μέσα σε 3 μήνες από το περιστατικό. Αν χαθεί η προθεσμία, ο εργαζόμενος δεν μπορεί να υποβάλει μήνυση για αυτό το αδίκημα.
2. Ασφαλιστικά Μέτρα – Προστασία από τη Βία
Τα ασφαλιστικά μέτρα είναι μια άμεση δικαστική διαδικασία για να σταματήσει η παρενόχληση.
Πότε κατατίθενται;
Όταν η ψυχολογική ή σωματική βία συνεχίζεται και απειλεί την υγεία ή την ασφάλεια του εργαζομένου.
Τι μπορεί να ζητήσει ο εργαζόμενος;
- Να απαγορευτεί η προσέγγιση ή επικοινωνία από τον δράστη
- Να μετακινηθεί σε άλλο χώρο εργασίας
- Να μην απολύεται όσο εξετάζεται η υπόθεση
- Να δοθεί προσωρινή προστασία
Πλεονεκτήματα:
Εκδικάζονται γρήγορα (εντός εβδομάδων).
Δίνουν άμεση προστασία.
Δεν χρειάζεται να έχει προηγηθεί ποινική δίωξη.
Πού κατατίθενται τα ασφαλιστικά μέτρα;
Στο Μονομελές Πρωτοδικείο, με τη βοήθεια δικηγόρου. Συνοδεύονται από ένορκες βεβαιώσεις και έγγραφα (π.χ. ιατρικά πιστοποιητικά, μαρτυρίες).
Εργατική Επιθεώρηση & ΣΕΠΕ
Εκτός από τη δικαστική οδό, ο εργαζόμενος μπορεί να κάνει καταγγελία στο ΣΕΠΕ (Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας).
Το ΣΕΠΕ μπορεί να:
Καλέσει σε τριμερή συνάντηση τον εργοδότη και τον εργαζόμενο.
Επιβάλει κυρώσεις στον εργοδότη.
Διατάξει μετακίνηση ή αλλαγή εργασιακού καθεστώτος.
Πότε να μιλήσεις με δικηγόρο;
Αν το bullying είναι συνεχές, ενοχλητικό και σε επηρεάζει ψυχολογικά, πρέπει να απευθυνθείς σε δικηγόρο με εμπειρία σε εργατικά θέματα.
Ο δικηγόρος θα σε βοηθήσει:
- Να συντάξετε τη μήνυση.
- Να καταθέσετε ασφαλιστικά μέτρα.
- Να συγκεντρώσετε αποδεικτικά στοιχεία.
- Να προστατευτείς από αντίποινα.
Προσοχή στην απόλυση
Σε πολλές περιπτώσεις, οι εργοδότες προσπαθούν να απαλλαγούν από το “θύμα”, απολύοντάς τον. Αυτό όμως μπορεί να θεωρηθεί εκδικητική απόλυση και να ακυρωθεί δικαστικά.
Ο εργαζόμενος έχει δικαίωμα να:
- Ζητήσει επαναπρόσληψη.
- Διεκδικήσει αποζημίωση για ηθική βλάβη.
- Καταφύγει στα αστικά δικαστήρια.
Συμπέρασμα
Το εργασιακό bullying είναι ένα σοβαρό φαινόμενο. Ο εργαζόμενος δεν πρέπει να σωπαίνει. Η ελληνική νομοθεσία του παρέχει εργαλεία προστασίας, είτε μέσω μήνυσης, είτε μέσω ασφαλιστικών μέτρων.
Η άμεση επικοινωνία με δικηγόρο εργασιακού δικαίου και η τεκμηρίωση των περιστατικών είναι το κλειδί για να σταματήσει η κακοποίηση και να αποκατασταθεί η επαγγελματική του ασφάλεια.